Page 4 - EY-VG_Aralik_2019_v4
P. 4

kalacak ve çifte vergilendirmeme (double non-taxation) durumu   olduğu durumlar olarak çizilmekte ve kaynak ülkede yatırım
                      7
          ortaya çıkacaktır .                                 yapılmasına yönelik özel düzenlemeler varsa bu durumlar istisna
                                                                                 9
                                                              olarak düzenlenmektedir .
                        A Şirketi           A Ülkesi          Hibrit finansal araç kuralı gibi hibrit finansal uyumsuzlukların
                                                              neden olduğu sorunların çözümü için uluslararası alandaki

                 Finansman     Faiz/Temettü                   politika önerilerden bir diğeri OECD Model Vergi Anlaşmasına
                                                              özel hükümler konulmasıdır 10 . OECD Model Vergi Anlaşmasının
                                                              ne 10’uncu maddesinde ne 11’inci maddesinde hibrit
                                            B Ülkesi
                        B Şirketi                             finansal araçları net biçimde kapsayan bir hüküm vardır. Bu
                                                              nedenle Model Anlaşmada doğrudan bir düzenleme yapılması
                                                              önerilmektedir.
          Örnek:2
                                                              Finansal araçlardan kaynaklanan hibrit uyumsuzluğun
          Örnek 1’deki şirketler yine aynı varsayımlarda A ve B ülkelerinde   giderilmesi için yapılan önerilerden birisi de kaynak devlet
          mukimdir. A şirketi B şirketine yine finansman sağlamaktadır.   yorumuna üstünlük tanımasıdır 11 . Bu durum da esas kural
          A ülkesi bu finansman aracını borç verme işlemi, B ülkesi ise   (primary rule) gibi sorunun kaynak ülkede çözülmesine
          sermaye temini olarak nitelendirmektedir. Bu durumda B ülkesi   çalışmaktadır.
          söz konusu temettü ödemesi üzerinden tevkifat yaptığında ve
          A ülkesi de faiz geliri üzerinden vergilendirme yaptığında, aynı   Hibrit finansal araçların neden olduğu sorunların çözümü için
          vergi konusu üzerinden çifte vergilendirme söz konusu olacaktır.  yapılan önerilerin bazıları ülkesel ölçekte politika önerilerini
                                                              içerir. Bunların önemli bir kısmı genel özellikler taşımaktadır.
          3. Hibrit finansal araçlardan kaynaklanan sorunlara çözüm   Örneğin; ülkelere iç hukuk kurallarının uyumlaştırılması ve
          önerileri/BEPS 2 No’lu Eylem Planı                  farklılıkların giderilmesi önerilmektedir. Ayrıca, hukukun
                                                              kötüye kullanılması ve işlemlerin gerçek mahiyetinin dikkate
          Hibrit finansal araçlardan kaynaklanan uyumsuzlukların   alınması gibi genel kötüye kullanma karşıtı kurallar (general
          neden olduğu vergi sorunları OECD’nin BEPS 2 No’lu Eylem   anti-abuse rules) ile birlikte spesifik olarak hibrit araçlara yönelik
          Planı’nda detaylı olarak açıklanmış ve bu sorunlara karşı öneriler   kötüye kullanma karşıtı kurallar (spesific anti-abuse rules) da
          getirilmiştir. Bu önerilerden birisi, hibrit finansal araç kuralının   düzenlenmelidir 12 .
          uygulanmasıdır.
                                                              Sonuç
          Hibrit finansal araç kuralına göre, hibrit finansal araçlardan
          kaynaklanan uyumsuzluğun giderilmesi için;          OECD’nin BEPS 2 No’lu Eylem Planı hibrit uyumsuzluk
                                                              düzenlemelerini konu etmektedir. Bu kapsamda hibrit finansal
          •  Ödemeyi yapan ülkede matrahtan indirim/giderleştirme   araçların meydana getirdiği vergisel sorunlar, uluslararası vergi
           durumu reddedilmeli,                               hukuku alanında hibrit varlıklarla birlikte hibrit uyumsuzluk
          •  Eğer ödemeyi yapan ülkede indirim/gider reddi yapılmamışsa   türlerini oluşturmaktadır.
           söz konusu tutar ödemeyi alan ülkede vergilendirilebilir gelire
           dahil edilmeli,                                    Finansal araçların meydana getirdiği hibrit uyumsuzluk, bir
                                                              tarafta matrahtan indirim, diğer tarafta gelire dahil edilmeme
          •  Vergi mükellefleri söz konusu işlem nedeniyle elde edilecek   (deduction/non-includable) şeklinde, elde edilen gelirin
           geliri makul bir zamanda vergilendirilebilir kazanca dahil   verginin dışında kalmasına yol açmaktadır. Bu doğrultuda
           etmelidir (makul bir zamanda mükelleflerin söz konusu   taraflara önerilen esas kural, kaynak devletteki indirimin
           kazancı gelirlerine dahil etmeleri halinde hibrit finansal araç   uygulanmamasıdır. Bunun söz konusu olmaması halinde
                                  8
           kuralına başvurulmayacaktır) .                     ikamet devletinde ikincil kural uygulanarak istisna hükümlerinin
                                                              uygulanması engellenecektir.
          Hibrit finansal araç kuralının uygulanmasında öncelik (primary
          rule), ödemeyi yapan ülkede vergi matrahından indirimin   Finansal araçlarda hibrit uyumsuzlukların giderilmesi için
          reddedilmesidir. Bu durumun sağlanamaması durumunda ikincil   yapılan diğer öneriler; OECD Model Vergi Anlaşmasına spesifik
          kural uygulanarak ödemeyi alan tarafın bulunduğu ülkede   hükümler eklenmesi, uyumsuzluk durumunda kaynak devletin
          istisna uygulanmayacaktır (secondary/defensive rule).   yorumuna üstünlük tanınması, ülkelerin iç hukuk kurallarının
                                                              uyumlaştırılması, genel kötüye kullanma kurallarının etkin
          Hibrit finansal araç kuralının kapsamı, ödemenin ilişkili bir kişi   kullanılmasının yanında spesifik olarak da kötüye kullanma
          ya da mükellefin kurgulanmış bir düzenlemenin parçası-tarafı   kurallarının düzenlenmesidir.
          7  OECD’nin BEPS 2 No’lu Eylem Planında bu temel örnek etrafında A ülkesinin kısmi istisna uygulaması ve B ülkesinin düşük oranlı vergi
             uygulaması durumlarına da yer verilmekte; söz konusu durumlarda da benzer şekilde vergi kaybı olduğu açıklanmaktadır.
          8  BEPS Action 2 Final Report: Neutralising the Effects of Hybrid Mismatch Arrangements, s. 23, https://www.oecd-ilibrary.org/
             docserver/9789264241138-en.pdf?expires=1572171443&id=id&accname=guest&checksum=A1DB1E9E76034C1B92CADE342428F71A
             (Erişim tarihi: 27.10.2019)
          9  BEPS Action 2 Final Report: Neutralising the Effects of Hybrid Mismatch Arrangements, s. 24, www. oecd.org  (Erişim tarihi: 27.10.2019)
          10  Emrah Ferhatoğlu, agm, s. 26
          11  Emrah Ferhatoğlu, agm, s. 26
          12  OECD, Hybrid Mismatch Arrangements: Tax Policy and Compliance Issues, s. 13, 14, 15  https://www.oecd.org/ctp/aggressive/HYBRIDS_
             ENG_Final_October2012.pdf (Erişim Tarihi:27.10.2019)
     4                                                  Aralık 2019
   1   2   3   4   5   6   7   8   9