Page 2 - VG_Ocak2024

Vergide Gündem
Sercan Bahadır

GEKAP’tan sonra DEKAB da uygulamaya
geçti

2023 yılını yoğun bir gündemle geride bırakıyoruz. Yapılandırma, ek vergiler,
sonradan kontrol denetimleri, ithalatta bazı ürünlere ödenen Katma Değer Vergisinin
indirilememesi, Bölgesel Konvansiyona (PEM) son dakika dahil olmamız gibi öne
çıkan konular oldu. Buna ilave olarak; önceki senelerde yaşanan küresel salgından
dolayı bozulan tedarik zincirindeki kırılmaların bölgesel istikrarsızlıklar nedeniyle
daha da artmış olması, kritik ürünlerin temininde yaşanan sorunlar ve bunun üretim
krizlerine varan sonuçları, girdi birim ve temin maliyetlerinin artmış olması, navlun
maliyetlerindeki ciddi artışlar gibi başlıklar yine tedarik zincirinde gündem olarak
karşımıza çıkıyor.
Her sene sonu bir heyecan ve telaş ile bitiyor. Ancak, gümrük çalışanlarının ve gümrükte
iş yapanların en önemli gündemi maalesef yeni yıl heyecanı olmuyor. Çünkü her yılın
son gününde birçok düzenleme yenileniyor ve bu nedenle heyecanın yerini bir telaş
alıyor. Her yıl Aralık ayının son günlerinde tüm dış ticaret düzenlemeleri yenileniyor. Tüm
değişikliklerin de bir ve birkaç gün içinde takip edilmesi ve izlenmesi bekleniyor. Bu da
tabii yılın son günü ciddi bir çalışmayı beraberinde getiriyor. Benzer durum diğer vergi
uygulamaları için de geçerli.

Yılın son yazısı olan bu içeriğimizde atlanmaması gerektiğini düşündüğümüz bir hususa
yer vermek istiyoruz. Özellikle, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) 1 Ekim
itibarıyla Avrupa Birliği’nde (AB) geçici dönem olarak başladı ve ilk raporlamalar Ocak
ayında yapılacak. Bundan bağımsız ama benzer bir yaklaşımla plastik vergisi gibi birçok
çevre ve iklimle ile ilgili düzenlemeler de AB içinde gerçekleşiyor. Ülkemizde de buna
benzer olarak Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) geçtiğimiz yıllarda hayata geçmişti.
Bu uygulamanın önemli bir parçası olan depozito sistemi ise daha sonra aşamalı olarak
devreye alınmıştı. İşte bu kapsamda da Zorunlu Depozito Yönetim Sistemi (Zorunlu DYS)
kapsamındaki bir beyan yılın sonlarında bir duyuru ile hayata geçiriliyor.

DEKAB nedir?

Zorunlu Depozito Yönetim Sistemi (Zorunlu DYS), belirli bir Depozito Katılım Bedeli
(DEKAB) alınarak piyasaya sürülen ürünlerin tüketilmesi veya kullanılması sonrasında
iade alınmasına ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı bir sistem olarak
tanımlanıyor. Bu uygulamaya ilişkin usul ve esaslar 1 Aralık 2022 tarihinde yayımlandı
ama uygulama henüz başlatılamadı. 2 Ekim 2023 tarihinde Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA)
tarafından zorunlu sistem uygulamalarına ilişkin bilgilendirme yapılmıştı.

İlk etapta Zorunlu Depozito Yönetim Sistemi uygulamalarına ilişkin usul ve esasların
Ek-1 ve Ek-2’sinde 1., 2. ve 3. sınıf olarak tanımlı ambalajlarla (cam, pet, alüminyum)
piyasaya arz edilecek olan ve 1. sınıf olarak tanımlı ürünler (alkolsüz içecekler, içme
ve kaynak suları, doğal mineralli sular, alkollü ve alkolsüz biralar, malt, enerji ve
sporcu içecekleri) 01.07.2023 tarihinden itibaren zorunlu depozitolu olarak piyasaya
sürülebilmeye başladı. Bu kapsamda, geriye kalanların ise 2024 yılında hayata
geçirilmesi planlanıyor.

2 Ocak 2024