Page 3 - VGAgustos_2018

Matraha dahil unsurlar Tebliğin iptali istemi reddediliyor

KDV Kanunu’nun 24. maddesinde; aşağıda yazılı unsurların da Hal böyle iken, İdarenin halihazırdaki görüşünün tebliğ
KDV matrahına dahil olduğu hüküm altına alınmış durumda: bazındaki dayanağı konumunda olan Katma Değer Vergisi Genel
Uygulama Tebliği’nin, kur farklarının KDV’ye tabi tutulması
➢➢• Teslim alanın gösterdiği yere kadar satıcı tarafından yapılan gerektiğini düzenleyen bölümünün iptali istemiyle açılan davada
taşıma, yükleme ve boşaltma giderleri. Danıştay 4. Dairesinin verdiği karar mükellefler için soğuk duş
etkisi yaratmıştı.
➢➢• Ambalaj giderleri, sigorta, komisyon ve benzeri gider
karşılıkları ile vergi, resim, harç, pay, fon karşılığı gibi unsurlar.
Zira Daire, 18.5.2017 gün ve E:2014/4834, K:2017/4605
➢➢• Vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis sayılı kararıyla iptal isteminin reddi yönünde hüküm tesis
ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve etmiş ve bu durum ibreyi kur farklarının KDV’ye tabi tutulması
değerler. gerektiği yönüne çevirmişti.

Kur farkları KDV’ye tabi mi? VDD dur dedi!

Görüleceği üzere KDV Kanunu’nun matrah ve matraha dahil Danıştay 4. Dairesinin yukarıda belirttiğimiz kararını temyizen
unsurları belirleyen hükümlerinde kur farkları ile ilgili özel bir inceleyen Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, 13.12.2017
düzenleme yer almıyor. tarih ve E:2017/548, K:2017/606 sayılı kararı ile;

Bu durum da, ilgili maddeler çerçevesinde kur farklarının katma ➢➢• Teslim ve hizmet işlemlerinin karşılığını teşkil eden bedel
değer vergisi karşısındaki konumunun belirlenmesi noktasında kavramı kanunda açıkça tanımlandıktan sonra, bedel
farklı görüş ve uygulamaların ortaya çıkmasına sebebiyet kapsamında kabul edilmeyen ancak, matraha dahil edilmesi
veriyor. gereken gelir unsurlarının sayıldığı Kanun’un 24. maddesinin
(c) fıkrasında, kur farkına yer verilmemiş olması,
Maliye Bakanlığının görüşü ➢➢• Dövizli işlemler sonrasında mal teslimi veya hizmet ifasında
bulunan kişi tarafından her zaman ilave bir bedel elde
Maliye İdaresi KDV'nin uygulanmaya başladığı ilk yıllarda kur edilmesinin mümkün olmaması (zira kur bazen de düşebilir),
farklarının KDV'ye tabi olmadığı görüşünü benimsedi. Fakat
daha sonra görüş değiştirerek kur farklarının KDV'ye tabi olduğu ➢➢• Kanun’un 24. maddesinde yer alan “gibi” ifadesinden yola
yolunda muktezalar (özelgeler) vermeye başladı. çıkılarak kur farkının vade farkı mahiyetinde olduğunun
kabul edilmesi suretiyle katma değer vergisi matrahına dahil
Mukteza bazındaki bu görüşler ilk defa 2007 yılında 105 seri edilmesinin, hukuk devletinin temel unsurlarından biri olan
numaralı KDV Genel Tebliği ile ikincil düzenleme haline getirildi. hukuki belirlilik ilkesiyle bağdaşmaması,
Söz konusu Tebliğ’deki görüş ve açıklamalar daha sonra ➢➢• Tebliğ ile katma değer vergisi matrahına ilişkin hükümlerin
yürürlüğe giren ve tüm KDV genel tebliğlerini bir araya toplayan yorum yoluyla genişletilmesinin, vergilendirmenin temel
KDV Genel Uygulama Tebliği’ne de aynen taşındı. öğelerinin kanunla belirlenmesi gerekliliğini de kapsayan
verginin kanuniliği ilkesine aykırılık oluşturması,
İdarenin görüşüne göre; bedelin döviz cinsinden veya dövize
endekslenerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya ➢➢• KDV Kanunu’nun 26. maddesinde, mal veya hizmetin
tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra karşılığını teşkil eden bedelin döviz ile hesaplanması halinde;
ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkan kur farkı esas dövizin, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihteki cari
itibarıyla vade farkı mahiyetinde olduğundan, matrahın bir kur üzerinden Türk parasına çevrilmesi ve bu yolla bulunan
unsuru olarak vergilendirilmesi gerekiyor. tutarın katma değer vergisinin matrahını oluşturacağının
açıkça belirleme altına alınmış olması,
Yargının görüşü ➢➢• KDV Kanunu’nun 21. maddesinde, ithalatta verginin
matrahına dahil olan unsurlar arasında kur farkı sayılmasına
Yargı organları zaman zarfında somut olay bazında verdikleri rağmen 24. maddesinde matraha dahil olan unsurlar arasında
kararlarda kahir ekseriyetle, kur farklarının katma değer kur farkına yer verilmemiş olması,
vergisine konu edilemeyeceği yönünde hüküm kurmuşlar ve bu
kararlarına temel dayanak olarak;
gerekçeleri ile Danıştay 4. Dairesinin kararını bozdu.
➢➢• Kur farkının KDV’ye tabi olduğu yönünde açık bir yasal
düzenleme bulunmamasını, Şimdi ne olacak?

➢➢• Kur farkının ekonomik konjonktür gereği negatif de çıkmasının Eğer yeni bir yasal düzenleme yapılmazsa (kur farklarının KDV
mümkün olması nedeniyle vade farkı olarak kabul edilmesin matrahına dahil edilmesi gerektiği yönünde), bundan sonraki
mümkün olmamasını, süreçte kur farklarının katma değer vergisine konu edilmesi
mümkün gözükmüyor.
göstermişlerdi.
Bu yazı Ekonomist dergisinin 15 Temmuz 2018 tarihli 2018/28.
sayısında yayınlanmıştır.

Ağustos 2018 3