Page 9 - EY-VG_Ocak_2022_v6

1. Gümrük mevzuatından doğan ihtilaflarda merciine intikal ettirilse dahi, itiraz merciince bu kez itirazın
dava konusu işlem itiraz üzerine tesis edilen 15 günlük süre içerisinde yapılmadığı gerekçesiyle itirazın
olumsuz işlemdir. incelenmeksizin reddine karar verilecek ve yükümlü kanun
yoluna başvurmakla hedeflediği sonucu elde edemeyecektir.
Gümrük Kanunu’nun 242’nci maddesinde, yükümlülerin
kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri, cezalar ve idari Sonuç itibariyle, Gümrük Kanunu’nun 242’nci maddesinde
kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde bir düzenlenmiş olan usul kuralları uyarınca, gümrük vergileri,
üst makama, üst makam yoksa aynı makama verecekleri bir cezalar ve gümrük mevzuatına ilişkin idari kararlara karşı
dilekçe ile itiraz edebilecekleri; İdareye intikal eden itirazların idari yargı yoluna başvurulabilmesi için, öncelikle bahse konu
otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ edileceği; maddede düzenlenmiş olan idari itiraz yolunun tüketilmiş olması
itirazın reddi kararlarına karşı işlemin yapıldığı yerdeki idari yargı gerek ve şarttır. Ancak idari itiraz başvurusu sonucunda yetkili
mercilerine başvurulabileceği hüküm altına alınmıştır. idari makamca açık veya zımni bir ret kararı tesis edildikten
sonra idari yargı yoluna gidilebilir.
Dolayısıyla, yükümlüler Gümrük İdarelerince kendilerine tebliğ
edilen gümrük vergileri, cezalar ve idari kararların hukuka 2. Gümrük ihtilaflarında dava açma süresi
uygunluğu konusunda tereddütlere sahip iseler, dava yoluna olumsuz işlemin tesisi üzerine başlar.
gitmeden önce ve ilgili kararın tebliğ tarihinden itibaren onbeş
gün içinde bir üst makama, üst makam yoksa aynı makama İtirazın reddi kararlarına karşı açılacak davalarda dava açma
verecekleri bir dilekçe ile itiraz etmeleri gerekir. süresi vergi mahkemelerinde görülecek olan davalarda 30 gün,
Danıştay ve İdare Mahkemelerinde görülecek davalarda ise 60
Yapılmış olan itirazın itiraz merciince kabul edilerek itiraz konusu gündür. Bahse konu dava açma süresinin başlangıç tarihi ise,
idari işlemin kaldırılmasına karar verilmesi halinde, ihtilaf itirazın ne şekilde reddedildiğine bağlı olarak, 2577 sayılı İdari
zaten ortadan kalkmış olacaktır. Ancak yapılmış olan itirazın Yargılama Usulü Kanunu’nda 2 farklı şekilde düzenlenmiştir.
kısmen veya tamamen reddedilmesi durumunda, ihtilaf halen
devam edeceğinden, yükümlünün dava yoluna başvurma hakkı Yükümlüsünce yapılmış olan itirazın, yetkili idari makamca
gündeme gelecektir. açık bir karar ile reddedilmesi halinde, dava açma süresi anılan
Kanun’un 7’nci maddesi uyarınca, itirazın reddine ilişkin yazılı
Buna göre, kendisine tebliğ edilen gümrük vergileri, cezalar veya bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden başlar.
idari kararların hukuka aykırı olduğunu düşünen yükümlülerin
başvurması gereken ilk yol, Kanun’un 242’nci maddesinde Yapılmış olan itirazın yetkili idari makamca zımnen reddedilmesi
düzenlenmiş olan idari itiraz yoludur. Ancak idari itiraz yolu halinde ise, dava açma süresinin başlangıç tarihi, 2577 sayılı
tüketildikten sonra dava yoluna gidilebilir. Hatta öyle ki, dava Kanun’un 10’uncu maddesi çerçevesinde belirlenecek olan zımni
konusu yapılacak olan işlem tebliğ edilen gümrük vergileri, ret işleminin oluşma tarihini izleyen gündür.
cezalar veya idari kararlar değil, bu işlemlere karşı yapılan
itirazın reddi kararlarıdır. Bu kapsamda, gümrük mevzuatından kaynaklanan ihtilaflara
ilişkin 30 veya 60 günlük dava açma süresi, itirazın reddi
Örneğin, Danıştay 7’nci Dairesinin E.2016/5382, K.2020/2424 kararının tebliğ edildiği veya itirazın zımnen reddedildiği tarihten
sayılı ve 13.03.2020 tarihli kararında da belirtildiği üzere, “… itibaren işlemeye başlamakta; haliyle, itirazın reddi kararı tebliğ
tahakkuk ve para cezası kararları ile idari kararlarda idari davaya edilmedikçe veya zımni ret kararı oluşmadıkça dava açma süresi
konu olabilecek işlem, bu kararlar değil, bu kararlara karşı, başlamamaktadır.
Gümrük Kanunu'nun sözü edilen 242. maddesinde öngörülen
usullere göre yapılacak itiraz üzerine, yine aynı maddede yazılı 3. Gümrük Kanunu’nun 244’üncü maddesi
mercilerce otuz gün içerisinde cevap verilmemesi nedeniyle kısmen kadük hükümler içermektedir.
oluşan zımni ret işlemi veya aynı mercilerce tesis edilecek
olumsuz işlemdir….” Yukarıda da aktarıldığı üzere, Gümrük Kanunu’nun 244’üncü
maddesinin 1’inci fıkrasında tebliğ edilen gümrük vergileri ile
Dolayısıyla, Gümrük Kanunu'nda öngörülen idari itiraz ceza kararlarına ilişkin olarak yükümlüsünce uzlaşma talebinde
prosedürü tamamlanmadan idari yargı yoluna başvurulması bulunulması hâlinde, itiraz veya dava açma süresinin duracağı;
mümkün değildir. İdari itiraz yolu tüketilmeksizin dava yoluna uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi hâlinde
başvurulması ve mahkemece yapılacak ön incelemede ise sürenin kaldığı yerden işlemeye başlayacağı; ancak sürenin
idari merci tecavüzü bulunduğunun tespit edilmesi halinde, bitimine beş günden az kalmış olması hâlinde sürenin beş güne
mahkemece merciine tevdi kararı verilerek dava dilekçesi ve tamamlanacağı hüküm altına alınmıştır.
eklerinin idari itiraz merciine intikal ettirilmesi ve bu dilekçenin
itiraz dilekçesi olarak, dava açıldığı tarihin de itiraz başvuru İtiraz veya dava açma süresinin, uzlaşma başvurusu üzerine
tarihi olarak kabulü gerekir. durabilmesi için, bu sürelerin uzlaşma başvurusundan önce veya
uzlaşmanın yapıldığı gün başlamış olması gerektiği tabiidir.
Hatta, ön inceleme aşamasında idari merci tecavüzü
bulunduğu tespit edilen davanın eğer 15 günlük itiraz süresi Halbuki yukarıda da aktarıldığı üzere, gümrük ihtilaflarına ilişkin
dolduktan sonra açıldığı anlaşılır ise dosyanın itiraz merciine dava açma süresinin başlayabilmesi için öncelikle Gümrük
gönderilmesinde davacının hukuki yararının bulunmadığı Kanunu’nun 242’nci maddesinde düzenlenmiş olan idari itiraz
gerekçesiyle ve usul ekonomisi ilkesi uyarınca ilk derece yoluna başvurulmuş olması ve bu başvuru sonucunda itirazın
mahkemesince davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi açık veya zımni bir ret kararıyla reddedilmiş olması gerekir.
daha uygun olacaktır. Zira, bu halde dava dilekçesi itiraz
Ocak 2022 9