Page 8 - VGNisan_2018

Genel olarak hukuk devleti, hukuki güvenliği sağlayan bir yararlandığı yatırım indirimi tutarları üzerinden uluslararası
kurallar bütünüdür. Hukuki güvenlik ise hukuk kurallarının çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasına aykırı olarak fazladan
genel ve uygulamalarının öngörülebilir olmasını, açık ve belirli gelir vergisi kesintisi yapılması nedeniyle mülkiyet hakkının
bir biçimde düzenlenmelerini gerektirir. Hukuki güvenlik ihlal edildiğine ilişkin başvuruda bulunmuştur. Karar’da yatırım
ilkesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin, Sözleşme’nin indirimi istisnasından yararlanan kazançlar üzerinden 193
önsözünde yer alan “hukukun üstünlüğü” ilkesi ile yakından sayılı Kanun’un geçici 61’inci maddesi kapsamında uygulanan
ilişkilidir. Sözleşme, temel hak ve özgürlüklere yönelik stopaj oranına ilişkin farklı içtihatların bulunması ve Kanun
yanlış müdahalelere engel olmanın yanı sıra, temel hak uzun süredir yürürlükte olmasına rağmen ilgili hükmün
ve özgürlüklerin ihlaline yol açabilecek nitelikteki hukuki yorumunda birliğin sağlanamaması nedeniyle hukuki belirlilik
düzenlemelere karşı da koruma sağlamaktadır. Sözleşme ve öngörülebilirlik ilkelerinin zedelendiği belirtilmiştir. Bu
sisteminin niteliği dolayısıyla, hukuki güvenlik ilkesine yer durumda vergilendirme suretiyle mülkiyet hakkına yapılan
verilen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları, bu ilkenin müdahalenin belirlilik ve öngörülebilirlik ilkelerini taşıyan bir
etkilerini görebilmemiz açısından önem taşımaktadır. 14 kanuna dayanmadığı sonucuna ulaşılıp, açıklanan nedenlerle
başvurucunun Anayasa’nın 35’inci maddesinde güvence altına
3. Mülkiyet hakkı açısından alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir. 17
Anayasa Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin yanı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bu konuya ilişkin benzer
sıra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını da dikkate birçok kararından biri olan 07.10.2011 tarihli Serkov-Ukrayna
almak durumunda olduğu için Anayasa Mahkemesi’nin vergi Davası Kararı’nda da aynı durumla karşılaşmaktayız. Başvurucu,
uygulamalarına ilişkin bireysel başvuru kararlarında Avrupa idare tarafından hukuka aykırı bir şekilde KDV ödemekle
İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına sıkça atıf yapılmaktadır. yükümlendirildiğini ve bu vergilendirmeyle 1 No.lu Protokol’ün
Bu kapsamda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde olduğu 1’inci maddesinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür. Bunun üzerine
gibi, Anayasa Mahkemesi'ne yapılan bireysel başvurularda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, vergi yargılaması yapan
kişi hürriyeti ve güvenliği, adil yargılanma hakkı, hak arama mahkemelerin çelişkili kararlar vermesinin “öngörülebilirliği” ve
hürriyeti, suç ve cezaların kanuniliği, mülkiyet hakkı, eşitlik, vergilerin kanuniliği ilkesini zedelediğine karar vererek, Ukrayna
temel hak ve hürriyetlerin korunmasının ihlaline ilişkin iddialarda Devleti’ni, “mülkiyet hakkı”na karşı haksız bir müdahalede
bulunulmaktadır. Anayasa Mahkemesi kararlarında, mülkiyet bulunduğu gerekçesiyle tazminat ödemekle cezalandırmıştır.
hakkının ihlali için "sahip olunan mülke" bir müdahalenin Genel olarak bu kararda anlam ve kapsamı açık olmayan
bulunulması gerektiği belirtilmiştir. Mülkiyet hakkı kapsamında iç hukuk düzenlemelerinin yarattığı belirsizlik nedeniyle,
sahip olunan şey, mevcut bir şey olabileceği gibi, mal varlığına yargı organlarının farklı ve çelişkili yorumda bulunması
ilişkin değerler de olabilir. Mükellef vergi ödemekle yükümlü öngörülebilirliğe aykırı bulunmuştur. 18
olduğu miktar kadar paradan yoksun kaldığı için, aslında genel
olarak vergi mülkiyet hakkına bir müdahaledir. 15 Sonuç

Vergi politikaları ve bu politikalar kapsamında alınan önlemler, Geleceğe yönelik öngörülebilir belirlemeler yapılabilmesi
bireylerin mal varlıklarını ve dolayısıyla mülkiyet haklarını için hukuki güvenliğin sağlanması, hukuk devletinin ön
etkilemektedir. Ek 1 No.lu Protokol’ün 1’inci maddesinin koşullarındandır. 5 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete’de
“Yukarıdaki hükümler, devletlerin, mülkiyetin kamu yararına yayımlanan 7061 sayılı Kanun ile gayrimenkul sermaye iradının
uygun olarak kullanılmasını düzenlemek veya vergilerin ya da tespitinde kullanılan götürü gider oranı 1 Ocak 2017 tarihinden
başka katkıların veya para cezalarının ödenmesini sağlamak için itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere % 25’ten %
gerekli gördükleri yasaları uygulama konusunda sahip oldukları 15’e düşürülmüştür. Götürü gider usulünü seçen mükelleflerin
hakka halel getirmez.” hükmü devletlere vergi ve benzeri bu usulden iki yıl dönemeyecekleri de dikkate alındığında, söz
ödemelerin tahsilatının sağlanması amacıyla gerekli önlemleri konusu yasal düzenleme ile bireylerin (2016 yılında ilk defa
alma hakkını vermektedir. Fakat yeni vergiler konulması, vergi götürü gider usulünü seçenler ile 2017 yılında götürü gider
iadesinin zamanında yapılmaması, fazla ve yersiz ödenen usulünü seçeceği için gerçek gider usulüne dönük herhangi bir
verginin iade edilmemesi gibi durumlar Avrupa İnsan Hakları hazırlık yapmayanlar) geçmişte yaptıkları tercihler dolayısıyla
Mahkemesi’nde dava konusu edilebilmektedir. 16 öngörülemeyen mali yüklere maruz kalacaklarını söyleyebiliriz.
Düzenlemenin 2019 yılında elde edilecek gelirleri kapsayacak
Hem Anayasa Mahkemesi hem de Avrupa İnsan Hakları şekilde hayata geçirilmesi veya bir geçici madde ile iki yıl
Mahkemesi, vergilendirme ile ilgili alınan önlemlerin mülkiyet seçimden dönememe kuralına bir istisna getirilmesi isabetli
hakkına bir müdahale olduğu görüşündedir. Bunun bir olabilirdi. Bireylerin varlıkları üzerindeki tasarrufunu doğrudan
örneğini, Anayasa Mahkemesi’nin 13.12.2017 tarihli Ford ve öngörülebilir nitelikte olmayacak şekilde etkileyecek
Motor Company Başvurusu Kararı’nda görebiliriz. ABD’de böyle bir hukuki değişiklik, bireylerin devlete olan güvenini
mukim olup Türkiye’de kurulan Ford Otomotiv Sanayi Anonim zedeleyebilecektir. Bu nedenle bireylerin, vergilendirme aracılığı
Şirketinin (Ford Otomotiv) yüzde 41,04 oranında ortağı olan ile yapılan müdahaleleri önceden görebilmeleri ve durumlarını
başvurucu şirket, Türkiye’de yaptığı yatırımlar nedeniyle buna göre ayarlayabilmeleri önem arz etmektedir.
14 Katoğlu, Tuğrul (2013). Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Bakımından Hukuki Güvenlik İlkesi. Kamu Hukukçuları Platformu, Hukuk
Güvenliği, 8-9 Kasım, Ankara s.145-146.
15 Sağlam, Öykü (2016). Vergi Hukukuna İlişkin AİHM ve Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Kararlarının Mülkiyet Hakkı Kapsamında
Değerlendirilmesi, Vergide Gündem.
16 Şimşek, a.g.e.
17 2014/13518 başvuru numaralı Anayasa Mahkemesi Kararı 13.12.2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
18 Yaltı, Billur (2011).Mülkiyet Hakkına Vergisel Müdahalede Kanunilik: İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Yeni Kararlarında “Çelişik
Mevzuat” ve “Çelişik İçtihat”. Vergi Sorunları Dergisi, Eylül, Sayı:276.
8 Nisan 2018