Page 2 - EY-VG_Temmuz_2020_v3

Vergide Gündem
Abdulkadir Kahraman
Elif Karaca

Dijital ekonominin vergilendirilmesinde kaos:
OECD’nin çözümü 2020 sonuna yetişir mi?

Dijital hizmet vergileri

Küresel dijital şirketlerin ekonomi ve küresel ticaretteki payı her geçen gün artıyor. Bu
şirketlerin küresel mal ve hizmet ticaretinden aldığı pay, başka bir ülkeden fiziki işyeri
oluşturulmadan; mukim oldukları ülkeden gerçekleştirildiğinden, gelirlerinin kaynağı
olan ülkelerden sağladıkları kazançlar üzerinden vergi alınması mevcut uluslararası vergi
mimarisi ile mümkün olmuyor. Bu nedenle, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün
(OECD) bu soruna çözüm bulma çalışmaları devam ediyor.

Dijital şirketlerin vergileme sorunlarına çözüm çalışmaları COVID-19 pandemisine
kadar hızla ilerliyordu, en azından kamuoyuna öyle yansıyordu. OECD’nin uluslararası
vergilendirme mimarisinde köklü değişiklikler içeren Pillar I ve Pillar II olarak adlandırılan
iki yapılı yaklaşımında epey mesafe alınmıştı. 2020 yılı haziran sonu itibariyle
uluslararası vergi gündemi açısından da son derece yoğun bir dönem geride kaldı.
Bu yoğunluğun büyük bölümünü ülkelerin Covid-19 ile mücadele amacı ile aldıkları
mali önlemler ile salgın sonrasında izlenecek vergi politikalarıyla ilgili tartışmalar
oluştururken, önemli bir bölümü de dijital hizmetlerin vergilendirilmesinde yaşanan
gelişmelerden kaynaklandı. Sonuncusu yani dijital şirketlerin vergilendirilmesi
konusunda çok kısa bir süre içerisinde yaşanan gelişmeler ise sezon finali gibi oldu.

Neden mi? Çünkü ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin’e atfen 18 Haziran 2020’de
basına yansıyan haberlere göre, OECD öncülüğünde yürütülen dijital ekonominin
vergileme sorunları ve çok uluslu şirketlerin vergilendirilmesi ile ilgili görüşmelerden
ABD’nin çekildiğine ilişkin bir mektubun Fransa, İspanya, İtalya ve İngiltere maliye
bakanlarına gönderildiği şeklinde bir açıklama yapıldı. ABD'nin müzakerelerden çekilme
gerekçesi, çokuluslu teknoloji şirketlerinin vergilendirilmesine yönelik olarak yürütülen
çalışmaların ABD’li şirketlere “karşı”, başka bir deyişle onların aleyhine olması gösterildi.

Mektubun muhataplarına atfen basındaki ilk haberlerde “siz olmadan da devam
edeceğiz” içerikli açıklamalar yer aldı. En sert tepki ise Fransa’dan geldi. Çünkü Fransa,
yürürlüğe koyduğu yüzde 3’lük dijital hizmet vergisine karşı ABD’nin Fransız mallarını
vergileme girişimi üzerine dijital hizmet vergisi tahsilatını durdurup, uygulamayı
2020 sonuna kadar askıya almayı kabul etmişti. Ancak ABD bu kadar çabaya karşılık
görüşmelerden çekilmişti.

ABD’nin asıl gerekçesi ne?

ABD’nin müzakere sürecinden çekilme haberinden kısa süre sonra; yine ABD Hazine
Bakanlığı’ndan “Herkes COVID-19’a odaklanmışken biraz ara vermek istedik” şeklinde
başka bir açıklama geldi. Bu gelişme ise ABD’nin müzakerelerden çekilme kararının
aslında bu ülkenin müzakere yaklaşımının bir parçası olabileceği sorusunu akıllara
getirdi.

Çünkü ABD’den gelen mektubun muhatabı dört ülke anlaşmayı kolaylaştırma amacıyla
yeni bir açılım ortaya koyarak dijital şirketlerin vergilemesinin kapsamında değişiklik
yapılabileceğini açıkladılar. Basına yansıyan şekliyle, Fransa, İspanya, İtalya ve İngiltere
maliye bakanları tarafından Mnuchin’e gönderilen cevabi mektupta, söz konusu
vergilemenin başlangıçta sadece bazı dijital hizmet şirketlerini içerecek "kademeli

2 Temmuz 2020