Page 6 - EY-VG_Temmuz_2020_v3

Hangi işverenin birinci olarak nitelendirileceğini çalışanın Ancak bu noktada bir hatırlatma yapmakta fayda var, yukarıda
kendisinin belirleme hakkı mevcut. Yani aslında çalışan, bahsi geçen beyan yükümlülüğü Türkiye’de yerleşik çalışanlara,
yıl içindeki ilk işvereni yerine, en çok gelir elde ettiği yani diğer ifadeyle tam mükellef olarak nitelendirilen çalışanlara
işverenden aldığı ücreti “birinci işverenden elde edilen” ilişkin. Zira Türkiye’de yerleşik olmayan, yani dar mükellef
olarak nitelendirebilir. Böylelikle onu dışarıda bırakarak geriye olarak nitelendirilen çalışanlar için yapılan vergi kesintileri
kalan işverenlerden elde edilen ücretlerin toplamının gelir nihai vergileme niteliği taşıyor. Dolayısıyla, eğer söz konusu
vergisi tarifesinin ikinci dilimindeki tutardan yüksek olup çalışanlar dar mükellef statüsündelerse ve halihazırda ücretleri
olmadığı belirlemesini yapabilir ve yıllık beyanname verilip gelir vergisi kesintisine konu edildiyse, bu hesaplamaları
verilmeyeceğini tespit edebilir. Elde edilen gelirden kastın, yapmalarına gerek olmaksızın ücret gelirleri için beyanname
aslında brüt ücret değil, gelir vergisi matrahı olduğunu da vermeyeceklerini söyleyebiliriz.
belirtmekte fayda var. Dolayısıyla her işveren için, o işverende
çalışan döneme ilişkin kümülatif gelir vergisi matrahını baz 2. İş değiştirme durumunda matrahın taşınıp
almak gerekecektir. taşınmayacağı

Örneğin, 2020 yılı içerisinde 3 farklı işverenden gelir elde Yıl içerisinde iş değiştiren çalışanların ve onları işe alan
ettiğinizi düşünelim. Bunlardan ilkinden toplam 8.000 TL, işverenlerin aklındaki sorulardan biri de önceki işverendeki
ikincisinden 40.000 TL ve üçüncüsünden de 50.000 TL kümülatif matrahın taşınması suretiyle, yeni işverendeki
elde ettiğinizi varsayalım. 50.000 TL’yi dışarıda bırakarak vergi hesaplamalarının kişinin kaldığı vergi diliminden devam
40.000 TL ve 8.000 TL’yi de topladığımızda 48.000 TL’lik bir ettirilmesi gerekip gerekmeyeceği hususudur.
tutar ortaya çıkıyor. Bu, 2020 yılı için uygulanan gelir vergisi
tarifesinin ikinci diliminde yer alan 49.000 TL tutarının altında Bu sorunun cevabı, 27 Mayıs 2020 tarihinde Resmî Gazete’de
bir tutar. Dolayısıyla, yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeye yayımlanan Tebliğ’e kadar işveren değişikliklerinde matrahın
gerek bulunmayacağını söyleyebiliriz. Ancak, ilk bahsi geçen taşınmaması gerektiği şeklindeydi. 160 Seri No’lu Gelir Vergisi
işverenden 8.000 TL yerine, 10.000 TL elde edilmiş olsaydı Genel Tebliği’nde şöyle bir açıklama mevcuttu:
toplam 50.000 TL’lik bir tutar bulacaktık ve bu durumda bütün
işverenlerden elde edilen ücretler toplanarak beyan edilecek, “Buna göre, bir hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret
halihazırda yapılan gelir vergisi kesintileri de beyanname alması halinde, her bir işverenin ödediği ücretler, ayrı ayrı
üzerinde hesaplanacak olan gelir vergisi tutarından düşülerek vergilendirilmektedir. Dolayısıyla vergi tarifesi, her bir işverenin
ödenecek tutar bulunacaktı. ödediği ücrete, diğer işveren veya işverenlerin ödediği ücretle
ilgilendirilmeksizin ayrı ayrı uygulanmaktadır.”
2020 yılında benzer durumda olan çalışanların Mart 2021’de
yıllık beyannamelerini vermeleri gerekeceğini hatırlatalım. 27 Mayıs’ta yürürlüğe giren 311 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel
Buraya kadar olan kısımda bir değişiklik yok, eski uygulama da Tebliği’nde, aynı anlayışın korunduğunu görüyoruz, ancak ilave
bu şekildeydi. olarak şu ifadeye yer verilmiş:
“Yıl içerisinde işveren değiştiren hizmet erbabı, ücret gelirine
Ancak yeni yasal düzenleme uyarınca; birden fazla işverenden ilişkin gelir vergisi matrahını yeni işverenine bildirmek
ücret geliri elde edip de bu ücretlerin toplamı gelir vergisi suretiyle ücretinin gelir vergisi tarifesine göre kümülatif olarak
tarifesinin son diliminde yer alan tutarı (yukarıda yer alan vergilendirilmesini talep edebilir. Bu durumda yeni işveren
tarifeye göre 2020 için bu tutar 600.000 TL) aşanlar yıllık kümülatif matrahı dikkate alarak tevkifat yapar.”
beyanname ile bu gelirlerini beyan edecekler. Bu değişiklik 2020
yılı itibariyle uygulanmaya başlandı. Yani örneğin, bir işverenden Her ne kadar eski Tebliğ’de taşınmaması gerektiği ifade
590.000 TL, diğer işverenden ise 40.000 TL ücret geliri elde edilmişse de uygulamada yeni işe başlayan çalışanlarından,
eden bir çalışan düşünelim. Yukarıdaki örnekte yaptığımız gibi eski işverenlerindeki kümülatif gelir vergisi matrahlarını talep
590.000 TL’yi dışarıda bıraktığımızda kalan ücret 40.000 TL, ederek buna göre işlem yapan işverenler vardı. Dolayısıyla, yeni
tarifenin ikinci diliminde yer alan tutarı (2020 için 49.000 Tebliğ ile birlikte bu duruma da bir serbestlik getirildi. Ancak,
TL) aşmadığından yıllık beyanname vermek gerekmeyecekti. Tebliğ’deki ifadeden seçme hakkının çalışana verildiği anlaşılıyor.
Ancak yeni düzenlemeyle birlikte ek olarak toplam tutarın da Yani çalışan isterse matrahını taşıyabilecek, istemediği durumda
tarifenin son diliminde yer alan tutarı aşıp aşmadığını test etmek ise yeni işverenin bir önceki işverenden gelen kümülatif matrahı
gerekiyor. Her iki tutarı topladığımızda bulduğumuz 630.000 dikkate almadan sıfırdan başlaması gerekecek.
TL, tarifenin son diliminde yer alan tutarı (2020 için 600.000
TL) aştığı için, bu kişinin yıllık gelir vergisi beyannamesi vermesi Ancak hemen belirtelim, matrahı taşımayı tercih edenler
gerekeceğini söyleyebiliriz. için beyan yükümlülüğü açısından bir şey değişmiyor.
Dolayısıyla, matrahı taşımayı tercih etseniz bile ilk bölümde
Dolayısıyla yeni düzenlemede birden fazla işverenden ücret geçen hesaplamaları yaptığınızda beyan yükümlülüğünüz
geliri elde eden kimselerin beyan yükümlülüklerinin bulunup olduğu anlaşılıyorsa, taşıma işleminden bağımsız olarak yıllık
bulunmadığına ilişkin tespiti yaparken her iki hesaplamayı da beyannamenizi vermeniz gerekecektir. Akıllara “Kümülatif
yapmaları gerekecektir. Yani hem bir işvereni dışarıda bırakarak matrah taşındığı zaman zaten yıllık bazda ödenmesi gereken
diğer işverenlerden elde ettikleri ücretleri toplamak suretiyle vergiyi ödemiş oluyoruz, neden yıllık beyanname verelim?”
tarifenin ikinci diliminde yer alan tutarı aşıp aşmadığına, hem de sorusu gelebilir. Ancak, beyanname vermek aslında bir
bütün ücret gelirlerini toplayarak tarifenin son diliminde yer alan ödevdir. Her zaman ek bir vergi ödeneceği anlamına gelmez.
tutarı aşıp aşmadığına bakmaları gerekiyor. Dolayısıyla, verdiğiniz yıllık beyannamenin sonucunda ödenecek
bir vergi çıkmayacak olsa bile, yükümlülüğü yerine getirmek

6 Temmuz 2020