Page 2 - EY-VG_Kasim_2022_v4

Vergide Gündem
M. Akif Tunç
Zeynep Çelen

Değerlemesi zor gayrimaddi varlıkların
fiyatlandırılması

Değerlemesi zor gayrimaddi varlıklar (DZGV) terimi, ilişkili işletmeler arasındaki
transferleri sırasında; (i) güvenilir emsallerin bulunmadığı ve (ii) işleme girişildiği
esnada; transfer edilen gayrimaddi varlıktan sağlanması beklenen nakit akımlarının
veya gelirin ya da gayrimaddi varlığı değerlemek için kullanılan tahminlerin büyük
ölçüde belirsiz olduğu, bunların da gayrimaddi varlığın transferi sırasında bunun nihai
başarı seviyesinin tahmin edilmesini zorlaştırdığı gayrimaddi varlıkları veya gayrimaddi
1
varlıkların içerdiği hakları kapsamaktadır.
DZGV’lerin transferi ya da kullanımını içeren işlemler aşağıdaki özelliklerden bir veya
daha fazlasını gösterebilir.

• Gayrimaddi varlık transfer anında kısmen geliştirilmiştir.
• Gayrimaddi varlığın, işlemin üzerinden ancak yıllar geçtikten sonra ticari olarak
kullan(dır)ılır hale gelmesi bekleniyordur.
• Gayrimaddi varlık, DZGV kapsamına girmese de DZGV tanımına giren diğer
gayrimaddi varlıkların geliştirilmesi veya değerinin artırılması süreçlerinin
tamamlayıcısıdır.
• Gayrimaddi varlığın, transferin gerçekleştiği anda, daha önce var olmayan bir şekilde
kullan(dır)ılması beklenmektedir ve benzer gayrimaddi varlıkların geliştirilmesine veya
kullan(dır)ımına ilişkin belirli bir geçmişin bulunmaması tahminlerin büyük ölçüde
yetersiz olmasına yol açmaktadır.
• DZGV tanımıma uyan bir gayrimaddi varlık, ilişkili bir işletmeye tek bir peşin toplu
ödeme karşılığı transfer edilmiştir.
2
• Gayrimaddi varlık, bir MKA veya benzer bir anlaşma kapsamında kullanılmakta ya da
geliştirilmektedir. 3

Bir vergi idaresi, gayrimaddi varlıklar ya da bunların içerdiği hakların transferine ilişkin
bir işlemin fiyatlandırmasıyla ilgili olarak hesaba katılabilecek gelişme ya da olayların
ne olduğunun ve bu gelişme veya olayların gerçekleşmesinin ya da gidişatının işleme
girişildiği anda hangi ölçüde öngörülebilir ya da mantıklı bir şekilde öngörülebilir
olduğunun kurgulanmasında veya doğrulanmasında zorluklarla karşılaşabilir. Bir
gayrimaddi varlığın değerlemesiyle ilgili olabilen gelişmeler veya olaylar, çoğu durumda,
gayrimaddi varlığın geliştirildiği veya kullan(dır)ıldığı ticari ve iş çevresiyle güçlü bir bağa
sahiptir. Bundan dolayı, hangi gelişmelerin ya da olayların önemli olduğunun ve hangi
gelişmelerin ya da olayların ortaya çıkmasının ve yönlerinin öngörülebilir ya da mantıklı
bir şekilde öngörülebilir olup olmadığın değerlendirmesi gayrimaddi varlığın geliştirildiği
veya kullan(dır)ıldığı iş çevresine ilişkin özel bilgi, uzmanlık ve kavrayış gerektirir. İlave
olarak, kontrol dışı bir işlemdeki gayrimaddi varlıkların ya da bunların içerdiği hakların

1 OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi, 2022, paragraf 6.189.
2 Maliyet Katılım Anlaşması, MKA, gayrimaddi varlıkların, menkul varlıkların veya hizmetlerin
ortak olarak geliştirilmesindeki katkı ve risklerin işletmeler tarafından, bu gayrimaddi
varlıkların, menkul varlıkların veya hizmetlerin herbir katılımcının bireysel faaliyetlerine
menfaat sağlayacağı beklentisiyle, paylaşılması için yapılan akdi anlaşmadır. OECD Transfer
Fiyatlandırması Rehberi, 2022, 8.3.
3 OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi, 2022, paragraf 6.190.

2 Kasım 2022