Page 2 - VGSubat_2019

Vergide Gündem
Tamer Türkyılmaz

Fenomenlerin vergilendirilmesi

I. Giriş

Geçtiğimiz günlerde, internet ve sosyal medya ortamlarında tanınan ve genel olarak
“fenomen” olarak adlandırılan kişilerin vergi dairelerine çağrıldıkları ve kendilerine
kazançlarıyla ilgili olarak bir takım soruların sorulduğu yönünde haberlerle karşılaştık.

Fenomenlik günümüzde sıkça kendinden söz ettiren, gençlerin ve hatta çocukların
hayallerini süsleyen yeni dünyaya ait “güzide meslek”lerden biri olarak tanımlanabilir.
Her ne kadar, yine bu yeni dünyaya ait sıfatlardan “Influencer”, “Gamer”, “Youtuber”,
“Blogger”, “Vlogger” gibi çok sayıda tanımlamayla iç içe geçmiş olsa ve bir anlam
karmaşası mevcut olsa da çalışmamızın amacı bu türden bir karmaşayı ortadan
kaldırmak olmadığından, vergisel açıdan “Fenomen”i, internet ve sosyal medya üzerinde
geniş takipçi kitlesine sahip olup takipçi kitlesi sayesinde gelir elde eden kişi olarak
düşünebiliriz.

Son bir-iki senedir Hazine ve Maliye Bakanlığının da kendilerinin takipçisi olduğu
biliniyordu, ancak etkileşim de aldıklarına göre bundan sonraki süreçte benzer durumda
olan kişilerin vergi konusuna ek hassasiyet göstermesi gerekeceği düşünülmektedir.

II. Gelir unsuru tartışması

Gelir Vergisi Kanunu’nun 2. maddesinde gelir unsurları şu şekilde sayılmıştır:

• Ticari kazançlar
• Zirai kazançlar
• Ücretler
• Serbest meslek kazançları
• Gayrimenkul sermaye iratları
• Menkul sermaye iratları
• Diğer kazanç ve iratlar

Dolayısıyla kanun kapsamında bir kazancın “gelir” olarak nitelendirilebilmesi için
yukarıda sayılan gelir unsurlarından birine girmesi gerekmektedir.

Fenomenlerin kazançlarına ilişkin en temel tartışma ise bu kazancın ticari faaliyet
sonucunda elde edilen bir ticari kazanç mı, yoksa serbest meslek faaliyeti sonucunda
elde edilen bir serbest meslek kazancı mı olduğu noktasındadır.

İlk görüşe göre, fenomenlerin yaptıkları iş bir reklamcılık faaliyeti olup ihtiyaç duyulan
ekipman için sermayenin gerektiği, ticari bir organizasyon içerisinde çekimlerin, kurgu
- montajın, takipçi nezdinde araştırmaların – analizlerin yürütüldüğü, markalarla ticari
anlaşmaların yapıldığı bir durumun var olduğu gerekçesiyle ilgili kazançların ticari
kazanç olarak değerlendirilmesi gerekeceği belirtilmektedir.

İkinci görüş ise bu tür kişilerin elde ettikleri kazançların sermayeden ziyade şahsi
mesaiye ve birikime dayandığı, işverene tabi olmaksızın yapıldığı ve şahsi sorumluluk
içerdiği gerekçesiyle bu tür faaliyetlerden elde edilen kazançların serbest meslek kazancı
olarak değerlendirilmesi gerekeceği yönündedir.

2 Şubat 2019