Page 7 - EY-VG_Temmuz_2019_v2

Yer verilen düzenlemeler uyarınca, mükelleflerin bahse konu süresinde ödenmiş olması (Her bir beyanname itibarıyla 250
vergi indiriminden faydalanabilmeleri için; Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler bu şartın ihlali
sayılmaz. (Ek cümle:18/1/2019-7162/3 md.) Vergi kanunları
• İndirimin hesaplanacağı yıl ile önceki iki yıla ait vergi gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine
beyannamelerinin süresinde verilmiş olması, bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması
halinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden
➢• Süresinde verilmiş olan bahse konu beyannameler üzerine
tahakkuk eden vergilerin yine süresinde ödenmiş olması, on beşinci günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla bu şart ihlal
edilmiş sayılmaz.),”
➢• İlgili mükellef hakkında, beyannamenin ait olduğu yıl ve
önceki iki yıla ilişkin olarak beyana tabi vergiler yönünden Bahse konu şartın tam anlamıyla anlaşılabilmesi için, “indirimin
re’sen, ikmalen yahut idarece gerçekleştirilmiş bir tarhiyat hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan
bulunmaması, önceki son iki yıla ait vergi beyannameleri” ifadesinin zaman

• İlgili beyannamenin verildiği tarihte, vergi cezaları da dahil yönünden ve vergi türleri yönünden kapsamının belirlenmesi
olmak üzere, vergi aslı 1.000 Türk Lirasını aşan bir vergi gerekmektedir.
borcunun olmaması,
• Zaman yönünden kapsam:
şartlarını sağlamaları gerekmektedir.
Zaman yönünden kapsam genel itibarıyla herhangi bir
Anılan hükmün 2. fıkrasında sayılan şartların yanında, müteakip yorumlama faaliyeti gerektirmeyecek derecede açıktır. Anılan
3. fıkranın da bir olumsuz şart olarak değerlendirilmesi hükümde, indirimin hesaplanacağı yıl ile önceki iki yılı kapsayan
9
mümkündür . Zira anılan hükümde, indirimin hesaplanacağı bir süreden bahsedilmektedir. Bir örnek ile açıklamak gerekirse,
yıl ile önceki dört takvim yılında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 2018 yılı için beyanname veren mükellefin söz konusu şartı
(“VUK”)’nun 359. maddesinde düzenlenen kaçakçılık sağlayıp sağlamadığı araştırılırken, beyannamenin ait olduğu ve
suçlarını işlediği tespit olunan mükelleflerin vergi indiriminden indirimin hesaplanacağı yıl olan 2018 yılı ile önceki iki yıl olan
yararlanamayacağı ifade edilmiştir. 2017 ve 2016 yılları esas alınacaktır.

Kabul edilmesi gerekir ki GVK’nın mükerrer 121. maddesi, • Vergiler yönünden kapsam:
yasama tekniği ve kullanılan belirsiz terimler yönünden
uygulamada çeşitli sorunlara yol açma potansiyeli Bahse konu şartın vergiler yönünden kapsamı ise GVK’nın
barındırmaktadır. 10 Çalışmanın devamında ise uygulamada mükerrer 121. maddesinin 5. fıkrasıyla belirli bir açıklığa
sıkça soruna yol açtığına tanık olunan indirimin hesaplanacağı kavuşturulmuştur. Öyle ki anılan hükümde, madde metninde
yıl ve son iki yılda verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden yer alan vergi beyannamesi ve vergi terimlerinden, Maliye
vergilerin ödenmiş olması şartı üzerinde durulacaktır. Bakanlığı’na verilmesi gereken beyannameler ile bu
beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin anlaşılması
IV. İndirimin hesaplanacağı yıl ve son iki yılda gerektiği kurala bağlanmıştır. Beyan üzerine tahakkuk eden
vergiler ile kast edilen esas itibarıyla, beyana dayanan tarh
verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden usulünün uygulandığı vergilerdir. Zira mükellefin matrahı
vergilerin ödenmiş olması şartı kendiliğinden vergi idaresine bildirmesi şeklinde basitçe
tanımlanabilecek beyana dayanan tarh usulünde, tarh işlemi
Daha önce değinildiği üzere, GVK’nın mükerrer 121. ile tahakkuk aşaması bir arada gerçekleşmektedir. 11 O halde,
maddesinin 2. fıkrasında düzenlenen şartlar arasında “indirimin inceleme konusu edilen şartın, indirimin hesaplanacağı yıl ve
hesaplanacağı yıl ve son iki yılda verilen beyannameler üzerine son iki yılda beyana dayalı tarh usulüne tabi vergilerin ödenmiş
tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması” da sayılmış olup, olması şartı olarak anlaşılması gerekmektedir.
anılan hükümde şu şekilde ifade edilmiştir:
Uygulamada bahse konu şartın vergiler yönünden kapsamına
“1. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile ilişkin karşılaşılan sorunlardan birisi, beyannamelerden
bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni kaynaklanan ve mükelleflerce ödenmeyen maktu damga
süresinde verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye vergileridir. Öyle ki tahakkuk eden verginin mahsup yoluyla
ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya giderilmesi yolunu benimseyen mükelleflerin ciddi bir tutar
pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.) teşkil etmeyen ve beyannameden kaynaklanan maktu damga
ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni vergisini ödemeyi unuttukları yahut ihmal ederek geç ödedikleri
sıklıkla görülmektedir.

9 GVK’nın mükerrer 121. maddesinin 3. fıkrası şu şekildedir:
“İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359'uncu maddesinde
sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler, bu madde hükümlerinden yararlanamazlar.”
10 GVK’nın mükerrer 121. maddesinin ihtiva ettiği teknik sorunlara bir örnek olarak verginin zamanında ödenmesi ve 1000 Türk Lirası
tutarından fazla vergi borcu bulunmama şartlarının çakışması gösterilebilir. Bkz., ŞİRİN, Hakan; “Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi
İndirimi Uygulamasındaki Garip Hata”, Dünya Gazetesi. (https://www.dunya.com/kose-yazisi/vergiye-uyumlu-mukelleflere-vergi-indirimi-
uygulamasindaki-garip-hata/428213, E.T. 10 Haziran 2019)
11 ÖNCEL, KUMRULU, ÇAĞAN, s. 99.

Temmuz 2019 Temmuz 2019 7