Page 13 - EY-VG_Mayis_2020_v3

Çalışma Hayatında Gündem
Dr. Hakkı Demirci

Değerli okurlarımız; geçtiğimiz ayın en önemli gündemi malumunuz olduğu üzere
yaşadığımız Covid-19 süreci olmuştur. Hem kendi sağlığımızı hem de işimizi, işyerimizi,
çalışanlarımızı korumaya çalıştığımız bu günlerde iş ve sosyal güvenlik bakımından
da pek çok düzenlemeye, değişikliğe şahit olduk. Esasen yapılan tüm değişiklikler
vergidegundem.com adresinde bulunan SGK sirkülerlerimiz ile sizlere ulaştırılmış
bulunmaktadır. Dergimizin bu sayısında da kısa çalışma uygulamasında detay konular,
MUHSGK ertelemesi, 7244 sayılı Kanun özelinde getirilen fesih yasağı ile nakdi ücret
desteği (ücretsiz izin) konuları işlenmiştir.

I. Sosyal güvenlik

A. Kısa çalışma uygulaması
Geçen sayımızda kısa çalışma uygulaması hakkında genel olarak bilgi verilmiş olup, bu
kısımda kısa çalışma ile ilgili daha detay konulara değinilecektir.

1. Kısa çalışma döneminde sigortalıların resmî tatil ve diğer tatil günlerinde
çalıştırılmaları durumunda ücretin uygulanma usulü

Kısa Çalışma Yönetmeliği’nde kısa çalışma ödeneğinden faydalanan işverenlerin fiili
olarak çalışılmayan genel tatil ve hafta tatili gibi günler için ücret ödeme yükümlülüğü
şu şekilde ifade edilmektedir: “Kısa çalışma yapan işçinin çalışılmayan hafta tatili, ulusal
bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma
yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve Kurum tarafından ödenir.”
Bu bağlamda iş yerinde örneğin 23 Nisan’da çalışma söz konusu değil ise, fiili olarak
çalışma karşılığı olmayan bu ücretler açısından İŞKUR ile işveren arasında orantı
gözetilerek ödeme yapılacaktır. İş yerindeki faaliyette tam bir duruş bulunmakta ise,
hesaplanan ortalama günlük kazancın %60’ı İŞKUR tarafından karşılanacak, işveren
tarafından herhangi bir ödeme yapılmayacaktır. İş yerindeki faaliyet yarı yarıya azaltılmış
ise, sigortalının fiili olarak çalışmadığı o gün için işveren hak edilen ücretin yarısını,
İŞKUR ise kalan kısmın %60’ını karşılayacaktır.
Genel tatil günleri ve ulusal bayram günlerinde aslolan, çalışılmaması yani işçilere tatil
yaptırılmasıdır. Ancak işçiler çalıştırılırsa, işveren 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Genel
Tatil Ücreti” başlıklı 47. maddesine göre işlem tesis etmelidir: “Bu Kanun kapsamına
giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak
kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam
olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.
Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri
işverence işçiye ödenir.”

Ayrıca Yargıtay’ın kökleşmiş kararlarında vurgulandığı gibi çalışanın tatil gününün
herhangi bir kesinti söz konusu olmadan kullandırılması gerektiği kabulü bulunmaktadır.
Bu bahisle, çalışan tatil gününde günlük tam çalışılan saatten daha az çalışsa bile ücreti
tam olarak ödenmelidir. Bu nedenle, kısa çalışma ödeneğinin kısmi olarak uygulandığı
iş yerlerinde – faaliyetin tamamen durdurulması hariç- hafta boyunca çalışılan saatin
ne olduğu fark etmeksizin 23 Nisan gibi tatil günlerinde yapılacak çalışmalara karşılık
çalışanın ek ücreti tam ödenmelidir.

Sonuç olarak kısa çalışma uygulanan döneme rastlayacak 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs
ve Ramazan Bayramı gibi özel günlerde işçiler çalıştırılırsa ek 1 günlük ücrete hak
kazanacaklardır. Konuyla ilgili Yargıtay kararları yargı köşemizde yer almaktadır.
Mayıs 2020 Mayıs 2020 13