Page 14 - EY-VG_Mayis_2020_v3

2. Kısa çalışma süresi kıdemden sayılır mı? Ücret dışında sigortalılara ödenmekte olan prim, ikramiye
gibi her türlü ödemeler, ödemenin yapıldığı ayın kazancına
Esasen kısa çalışma süresince iş sözleşmesi askıdadır. Kural dahil edilerek prime tabi tutulmaktadır. Ancak, sözü geçen
olarak iş sözleşmesinin askıya alınması halinde işçinin kıdemi ödemelerin ücret ile birleştirilerek prime tabi tutulması
işlememektedir. “Yıllık İzin Bakımından Çalışılmış Gibi Sayılan durumunda, bazı sigortalıların aylık prime esas kazançları tutarı,
Haller” 4857 sayılı Kanunun 55’inci maddesinde belirtilmiştir. prime esas kazancın üst sınırını aşabilmektedir.
İlgili maddenin “j” bendinde işverenler tarafından verilen diğer
izinler ile kısa çalışma sürelerinin yıllık izne hak kazanmak Bu durumda, sigortalılara, ücretinin yanı sıra prime esas
için gerekli kıdemin hesabında dikkate alınacağı belirtilmiştir. kazanca dahil edilebilecek nitelikte ücret dışında ödeme
Kıdem tazminatına ilişkin ise Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun yapılması halinde, bu nitelikteki kazançlar, prime esas günlük
16.11.1983 tarihli ve E: 1981/9-1067, K: 1983/1169 kazanç üst sınırının otuz katı aşılmamak kaydıyla prime tabi
sayılı kararında ise; kıdem tazminatına esas hizmet süresinin tutulacak, buna karşın her iki kazanç toplamının üst sınırı
tespitinde o tarihte yürürlükte olan 1475 sayılı İş Kanunu’nun aşması halinde, ücret dışındaki ödemenin üst sınırı aşan kısmı,
51’inci maddesindeki düzenlemenin dikkate alınması gerektiği Kanun'un 82’nci maddesi hükmü de dikkate alınarak en fazla
belirtilmektedir. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun ek- takip eden iki ayın prime esas kazanç tutarına dahil edilecektir."
2’nci maddesinde kısa çalışmanın işçinin kıdemine sayılacağına
dair bir düzenleme yapmamışsa da ortak irade kısa çalışma Covid-19 nedeniyle faaliyetin en az 4 hafta süre ile kısmen
süresinin hem yıllık iznin hesabında hem de kıdem ve ihbar ve/veya tamamen durdurulacağı ile ilgili kısa çalışma ödeneği
1
tazminatlarının hesabında dikkate alınması çerçevesindedir . başvurularında; çalışanların hizmet görme borcu ortadan
kalkacağından işverenin ücret ödeme borcundan da söz
3. Şirket ortaklarının kısa çalışma uygulamasından edilemeyecektir. Ancak kısa çalışma ödeneği ile çalışanın
yararlanması mevcut maaşı arasındaki farkın atıfet kabilinde ödenmesinin
düşünülmesi durumunda ise, bu fark ödemeler esasen ücret
Şirket ortakları, başka bir işyerinde 4-1/a bendi kapsamında olarak değil, prim-ikramiye vb. şeklinde olabilecektir. Ücret
sigortalı olarak kısa çalışma ödeneğinden belirli şartları ödenmeyen bir ayda prim gibi ücret dışı bir ödeme yapılması
sağlamaları kaydıyla yararlanabilmektedir. 4447 sayılı İşsizlik halinde, bu ödemenin SGK primine tabi olabilmesi için
Sigortası Kanunu kapsamına giren bir iş yerinde hizmet ödemenin yapıldığı ayı takip eden iki ayda da ücret niteliğinde
akdine tabi olarak çalışan ve çalıştığı süre içerisinde işsizlik bir ödemenin mevcut olması gerekmektedir. Eğer takip eden
sigortası primi ödeyen kişi, mezkûr kanun kapsamında iki ayda da ücret ödemesi yok ise yapılan ücret dışı ödemeler
sigortalı sayılmaktadır. Kısa çalışma ödeneği de kısa çalışma için SGK’ya bildirimde bulunulmasına gerek bulunmadığı
talebi uygun bulunan iş yerlerinde kısa çalışma döneminde Tebliğ’den anlaşılmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken en
çalışılmayan süreler için aranan şartları sağlayan sigortalıya önemli aşama ise bu sürecin işveren tarafından yönetilmesi
bu kanun kapsamında yapılan ödemeyi ifade etmektedir. 5510 gerekliliğidir. Bunun anlamı, bu kapsamdaki bir ödeme için
sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun muhasebeleştirme işlemi yapılması gerekmekle birlikte
4-1/a bendi kapsamında başka bir iş yerinde çalışanlar, işsizlik bu tarz ücret dışı ödemelerin sigorta primine esas kazanç
sigortası primi ödemiş olmalarından dolayı kısa çalışma matrahına eklenmeyebileceği şeklindedir. Eğer bu kapsamdaki
uygulamasına dahil olmaktadır. bir ödemenin sıfır (o) gün prim kazancı şeklinde bildirge ve/
veya MUHSGK ile beyanı halinde ise sistem prim tahakkuku
Sonuç itibarı ile şirket ortağı olmakla birlikte başka bir iş oluşturarak borç çıkartacaktır.
yerinde 4-1/a kapsamında çalışanlardan prim günü ve
hizmet akdi şartlarını sağlayanlar kısa çalışma ödeneğinden Kısa çalışmanın kısmen yapıldığı durumlarda personele ücret
faydalanabilmektedir. ödemesi de mevzubahis olacağından, kısa çalışmanın olduğu
dönem için maaşları tamamlamak amacıyla yapılabilecek ücret
4. Kısa çalışma sürecinde yapılacak ücret dışı ödemeler SGK dışı ödemeler de SGK primine tabi olacak ve sigorta primine
primine tabi mi değil mi? esas kazanç matrahına eklenecektir. Bu halde bir istisna söz
konusu olmayacaktır.
Resmî Gazete’nin 01.09.2012 tarih ve 28398 sayılı sayısında
yayımlanan İşveren Uygulama Tebliği'nin “7.5- Prime Esas Her iki halde yapılacak ödemeler gelir vergisi kesintisine tabi
Kazancın Üst Sınırını Aşan Ücret Dışındaki Ödemeler” başlıklı olacaktır.
maddesinde;
Sigortalılara ücretinin yanı sıra prime esas kazanca dahil
"Sigortalılara, çeşitli nedenlerle (ücretsiz izin, istirahat gibi) edilebilecek nitelikte ücret dışında ödeme yapılması ve buna
ay içinde çalışmasının bulunmadığı ve ücret ödenmediği karşın her iki kazanç toplamının prime esas kazanç üst sınırını
aylarda prime esas kazanca dahil olacak nitelikte ücret dışında aşması halinde, ücret dışındaki ödemelerin üst sınırı aşan kısmı,
bir ödeme yapılması halinde, ücret dışındaki bu ödemeler, 5510/82'nci maddesi hükmü de dikkate alınarak en fazla takip
ödemenin yapıldığı ayda sigortalının prim ödeme gün sayısının eden iki ayın prime esas kazanç tutarına dahil edilecektir.
bulunmaması nedeniyle ödemenin yapıldığı tarihi takip eden
iki ayı geçmemek üzere ilgili ayların prime esas kazancına İşveren Uygulama Tebliği, 2012 yılında Resmî Gazete’de
dahil edilecektir. Ancak ödemenin yapıldığı tarihi takip eden iki yayımlanarak resmiyet kazanmış olup, iptali ile ilgili bir belgeye
ayda da ücret ödemesine hak kazanılmadığı durumlarda, ücret de bu zamana kadar rastlanılmamıştır. Bu kapsamda personele
dışındaki bu ödemeler prime esas kazanca dahil edilemeyecektir. yapılacak ödemelerde bu hususlara dikkat edilerek gerekli

1 Evcil, C.; 2020,28.04(gazetevatan).

14 Mayıs 2020 Mayıs 2020