Page 3 - EY-VG_Nisan_2020_v2
P. 3

sonra dijital hizmet vergisi mükellefi olmaları gerekiyor. Bu   Görüldüğü üzere, Türkiye mukimi bir gerçek veya tüzel kişi
          hadlerin birlikte aşılması hâlinde mükellefiyet başlıyor.  (mükellef olsun veya olmasın), dijital hizmet sağlayıcılarına
                                                              yaptıkları ödemeler nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak üç
          Ancak 7194 sayılı Kanun ile Cumhurbaşkanı’na verilen yetki   tür vergi ödemesi yapmak durumunda. Örneğin, dijital hizmet
          ile mükellefiyet için belirlenen sınırlar verginin konusuna   sağlayıcısından “internet reklam hizmeti” alan bir tam mükellef
          giren hizmet çeşidine göre ayrı ayrı veya birlikte sıfıra   kurum sırasıyla %7,5 dijital hizmet vergisi, %18 sorumlu sıfatı ile
          kadar indirilebilir veya üç katına kadar artırılabilir. Bu yetki   KDV ve %15 internet ortamında reklam stopajı ödemek zorunda.
          kullanımı ile muafiyet sınırlarının artırılıp azaltılması ile 2020
          yılında kapsama giren mükellef sayısı sınırlandırılabilir veya   Ancak bu vergileri kim ödüyor? Bu soruya cevap vermeden bu
          genişletilebilir.                                   üç koldan vergi salma uygulamasına bakalım.

          Coronavirus ortamında bu yetkinin kullanılmasının ciddi olarak   Vergi Türü           Vergi (TL)
          değerlendirilmesinde fayda var. Çünkü hasılat üzerinden alınan
          %7,5 DHV, özellikle Türkiye’de küresel dijital şirketin bağlı   %15 Stopaj               15
          ortaklığı olan kurumlar vergisi mükellefi şirketleri çok negatif   %7,5 DHV             7,5
          etkileyecek.                                           %18 KDV*                         20,7
          Hangi hasılat vergiye tabi?                            Toplam vergi yükü                43,2
                                                              * (100 TL net ödeme + 15 TL stopaj = 115 TL x %18 = 20,7 TL
          Aşağıdaki dijital hizmetlerden elde edilen hasılat “dijital hizmet   KDV)
          vergisi” kapsamındadır:
                                                              Dolayısıyla, 100 TL’lik bir ödeme nedeniyle Türkiye mukimi
          •  Dijital ortamda sunulan her türlü reklam hizmeti,  gerçek kişi ve kurumun yüklendiği vergi oranı %43,2 olarak
                                                              gerçekleşiyor.
          •  Dijital ortamda sunulan içerik satışları ve içeriklerden
           yararlandırmaya yönelik hizmetler (bilgisayar programları,   Peki bu vergiyi dijital şirket mi ödüyor? Yoksa Türkiye mukimi
           uygulamalar, müzik, video, oyunlar, oyun içi uygulamalar   gerçek kişi ve kurumlar mı? 20,7 TL KDV’nin indirim yolu ile
           ve benzerleri dâhil; sesli, görsel veya dijital herhangi bir   geri alındığını varsaydığımızda geri kalan vergiler, söz konusu
           içeriğin dijital ortamda satışı ile bu içeriklerin dijital ortamda   vergilerin yansıtılabilir olmaları nedeniyle Türkiye mukimi kişi ve
           dinlenmesine, izlenmesine, oynanmasına veya elektronik   kurumlarca ödeniyor.
           cihazlara kaydedilmesine veya bu cihazlarda kullanılması),
          •  Kullanıcıların birbirleriyle etkileşime geçebilecekleri dijital   Ayrıca, dijital şirkete yapılan ödemeden veya onun hasılatı
           ortamların sağlanması ve işletilmesi hizmetleri,   üzerinden hem (III) Nolu KDV ile %18 KDV hem de %7,5 DHV
                                                              alınması doğru bir yaklaşım değildir. Çünkü bu vergiler bir
          •  Bu hizmetlere yönelik dijital ortamda dijital hizmet   seferde veya aşamalı olarak kullanıcılara yansıtılacaktır.
           sağlayıcıları tarafından verilen aracılık hizmetlerinden elde
           edilen hasılat.                                    Diğer taraftan internet reklam hizmetine uygulanan %15
                                                              stopaj, Türkiye’nin çifte vergileme anlaşması olan bir diğer
          DHV uygulamasında vergilendirme dönemi takvim yılının birer   akit devlet mukiminden alınıyorsa yapılan vergileme, çifte
          aylık dönemleri olarak belirlendi. Diğer bir deyişle, eşikleri aşan   vergileme anlaşmasına aykırı olarak uygulanıyor. Diğer bir sorun
          dijital şirketlerin Mart 2020’den itibaren mükellefiyet tesis   ise bu ödemelerden yapılan %15 stopajın, dijital şirketlerce
          ettirip, her ay beyanname vermeleri gerekiyor.      kabul edilmemesi ve verginin hizmet alan tarafından ödeniyor
                                                              olması. Söz konusu ödemeleri yapanların ihtirazi kayıtla
          Türkiye’nin üç farklı vergi yaklaşımı               verdiği beyannamelere karşı açılan davalar mükellefler lehine
                                                              sonuçlanıyor.
          Türkiye’nin “küresel dijital şirketleri” vergileme yaklaşımı
          sadece “dijital hizmet vergisinden” ibaret değil. DHV’den önce   Başka bir çarpıklık da DHV uygulamasındaki finansal muhasebe
          yürürlüğe konan “(III) Nolu KDV” ve “stopaj” düzenlemeleri   açısından konsolide bir grubun üyesi olan Türkiye’de mukim
          var. Diğer bir deyişle Türkiye üç koldan bu şirketlere vergi   küresel bir şirketin bağlı ortaklığı olan bir işletme DHV’nin
          salmaktadır.                                        konusuna giren hizmetlerden elde ettiği toplam hasılat
                                                              üzerinden %22 kurumlar vergisi ödemesine ilaveten %7,5
          Hangi vergi      Oran ne?      Mükellef kim?        DHV ödemek zorunda kalması. Bu durum, T.C. Anayasası’nın
          uygulaması?                                         ödeme gücüne göre vergileme ilkesine aykırı olup; bu
                                    Dijital hizmet sağlayıcısı   konumdaki şirketlerin DHV beyanlarının ihtirazi kayıtla vererek
          Dijital hizmet vergisi  %7,5  (yurtiçi dahil)       bu adaletsizliği yargıya taşımayı değerlendirmeleri mümkün.
                                    • (II) Nolu KDV (Türkiye mukimi   Bu işletmelerin kârlılık oranları düşük olup; DHV uygulaması
                                    vergi mükellefleri)       sonucunda faaliyetleri sürdürülebilir olmaktan çıkabilecek.
                                    • (III) Nolu KDV’de yurtdışında
          Katma değer vergisi
          (II veya III Nolu KDV)  %18  mukim elektronik hizmet
                                    sunanlar (mükellef olmayan   Son olarak, Türkiye’deki girişimcilerin kurup geliştirdikten
                                    gerçek kişilere sunulan   sonra yurt dışındaki şirketlerle yaptıkları/yapabilecekleri
                                    hizmetler)                ortaklıklar ve Türkiye’ye gelme potansiyeli olan doğrudan
          Internet reklam    %15    Yurtdışında mukim internet   yabancı yatırımcıların kararları ile Türkiye’deki şirketlerin piyasa
          hizmetleri stopajı        reklam hizmeti sunanlar   değerleri DHV nedeniyle negatif etkilenecek.



                                                        Nisan 2020                                              3
   1   2   3   4   5   6   7   8