Page 6 - EY-VG_Agustos_2020_v4

olarak değerlendirilmesi konusu gündeme gelmiştir. Böyle Daha önce pek çok kez dava konusu yapılan ve hakkında
bir değerlendirme ile kıdem tazminatı olarak yapılan ikale farklı farklı mahkeme kararları ve özelgeler verilen ikale
ödemelerinin kıdem tazminatı tavanına kadar olan kısmının sözleşmesinden kaynaklı tazminatların gelir vergisi açısından
gelir vergisinin yanı sıra SGK priminden de istisna edilmesini değerlendirmesi hususu 7103 sayılı Kanun, 7162 sayılı Kanun
beraberinde getirecektir. ve bunlara ilişkin tebliğler ile sonuçlandırılmış oldu. Yapılan
düzenlemelerle, ikale sözleşmesi sonucu alınan ödemeler gelir
Öte yandan 5510 sayılı Kanun’da belirtilen istisnalar vergisinden istisna kapsamına alınmış ve 27/03/2018 tarihi
arasında “ikale tazminatı” sayılmamıştır. İkale sözleşmesi öncesi yapılan kesintilerin iade edilmesi kararlaştırılmıştır.
ile kararlaştırılan ikale bedelinin hangi kalem alacakları/
tazminatları kapsadığının ayrı ayrı belirtilmesi ve bu alacakların/ Diğer yandan yine ikalelerin damga vergisinden istisna
tazminatların Kanun’un 80’inci maddesinin (b) bendinde sayılan sözleşmeler kategorisinden yer almamasından ötürü ve niteliği
istisnalar arasında yer alması halinde, sigorta primine esas itibari ile yeni bir sözleşme olması nedeniyle binde 9,48
kazanca dahil edilmemesi, bu istisnalar dışında her ne adla oranında damga vergisine tabi olması gerektiği anlaşılmaktadır.
yapılırsa yapılsın tüm ödemelerin prime esas kazanca dahil
edilmesi gerekmektedir. 8 Kaynakça

F. İkale kapsamında yapılan ödemelerin damga vergisi 1. 7103 Sayılı KHK
açısından değerlendirilmesi
2. 7162 Sayılı Kanun

4857 sayılı İş Kanunu’nun 8. maddesinde süresi 1 yıl ve daha 3. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu
fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılmasının zorunlu 4. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu
olduğu, bu belgelerin damga vergisi ve her çeşit resim ve
harçtan istisna olduğu hükme bağlanmıştır. 5. 6098 Sayılı Borçlar Kanunu
6. 4857 sayılı İş Kanunu
Buna göre, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 8. maddesi kapsamında
bulunmayan ikale sözleşmeleri ile ilgili olarak gerek Damga 7. 306 Seri No.lu. Gelir Vergisi Genel Tebliğ Taslağı
Vergisi Kanunu’nda gerekse diğer kanunlarda herhangi bir 8. 303 Seri No.lu. Gelir Vergisi Genel Tebliğ
istisna hükmüne yer verilmemesi nedeniyle söz konusu
ikalelerin yeni bir sözleşme mahiyetinde olduğu kabul 9. 15 Haziran 2020 tarihli 97895701-155[2020/126]-
edildiğinden sözleşmede belirtilen toplam tutar üzerinden E.416936 sayılı Gelir Kanunları Diğer Vergiler Grup
Damga Vergisi Kanunu’na ekli 1 sayılı tablonun I/A-1 fıkrasına Müdürlüğü tarafında verilen mukteza
göre binde 9,48 nispetinde damga vergisine tabi olması söz 10. Savaş Taşkent, Devrim Ulucan, Öner Eyrenci, Bireysel İş
konusu olacaktır 9 Hukuku, Beta Yayınevi, 9. Baskı, 2019, s.180-183

Sonuç 11. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2009/18811, K. 2010/9254,
Tarih: 05.04.2010
İkale hukuksal anlamda oldukça tartışmalı bir husus olup iş 12. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2008/1888, K. 2008/25058,
sözleşmesinin fesih yolu ile sona erdirilmesi veya fesih dışı Tarih: 25.09.2008
bir yöntem ile sona erdirilmesi yöntemlerinden hangisinin
uygulandığını ortaya koyup buna bağlı hukuksal sonuçların
belirlenmesini de sağlamaktadır.

Bunun yanı sıra vergisel açıdan da oldukça tartışmalara yol açan
bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapılan düzenlemeler
ile son gelinen noktada ilgili sözleşmelerin hukuksal olarak
ikale şeklinde değerlendirilebilmesi için işçiye makul yarar
sağlayacak nitelikte olması ve iş güvenliğini zedelememesi
gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bunu sağlayabilmesi için
de Yargıtay’ca kabul edilen bazı tutarların sözleşmede yer
alması gerekmektedir. İkalenin hukuki şartı olarak sunulan bu
tutarların doğaldır ki vergisel sonuçları da ortaya çıkmaktadır.
İlgili tutarların ücret olarak değerlendirileceği kabul edilmesine
rağmen kıdem tazminatı tavan tutarına kadar olan kısmının
gelir vergisinden istisna edilmesi son düzenlemeler ile kabul
edilmiştir. Öte yandan kıdem tazminatı tavan tutarını aşan
kısımlar gelir vergisine tabi olacaktır.
8 Celal Özcan, İkale Tazminatı’ndan SGK Primi Kesilir Mi?”, Dünya Gazetesi, 26 Nisan 2019
9 15 Haziran 2020 tarihli 97895701-155[2020/126]-E.416936 sayılı Gelir Kanunları Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü tarafında verilen
mukteza
Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya
Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı
nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.
6 Ağustos 2020