Page 3 - EY-VG_Eylül_2020_v2

kullanılması gerektiğinin netleştirilmesi ya çok zor oldu ya da bu etiketlerde lojistik firmasına ya da malı sevk eden firma
farklı adres bilgileri kâğıt irsaliye ile sevkiyat yapılan dönemlerde bilgilerine yer verilecek bir etiket kalmadı. Bu yüzden alternatif
kullanılan yazılımlarda detaylıca tasnif edilmiş şekilde mevcut çözümler uygulanmaya çalışıldı.
olmadığı için, bu bilgilerin e-İrsaliye belgelerine aktarılması
mümkün olmadı. • Malın sevkiyatını farklı bir firma yapıyorsa e-İrsaliyeyi kim
düzenlemeli?
• İhracatta e-İrsaliye olmalı mı? Nasıl e-İrsaliye
düzenlenmeli? Matbu irsaliye döneminde sevkiyatı lojistik firmasının ya da bayi
kanalı olan organizasyonlarda ana firma adına bayinin yapması
Aslında ihracat için yapılan sevkiyatlarda e-İrsaliyenin durumunda, ana firma belirli sözleşme ve protokoller ile matbu
kullanılması kılavuzlarda açıklanmıştı. Ancak daha önce irsaliyelerini sevkiyatı yapacak olan firmaya veriyor, sevkiyatı
bu sevkiyatlarını fatura ile yapan firmalar ikilemde kaldılar. yapacak olan firma da bu matbu irsaliyeleri kullanarak ana firma
Firmanın deposundan çıkan ürünlerin farklı ihracat sevkiyat adına sevkiyatı gerçekleştiriyordu. Aslında önceden de var olan
yöntemlerinden dolayı gümrük alanına gitmeden önce firmanın ama birçok firma tarafından e-İrsaliyede farkına varılan başka
kontrolünde olmayan alanlarda bekletilmesi ve bu beklemelerin bir yöntem daha vardı. O da sevkiyatı yapan lojistik firmasının ya
bazen haftalar sürmesi gibi durumlarda e-İrsaliyenin nasıl da bayinin bazı şekil şartlarını sağlamak kaydıyla kendi irsaliyesi
düzenleneceği gibi konular; düzenlenecek e-İrsaliye, e-Faturada ile sevkiyatı yapabiliyor olmasıydı. Malı satan esas firma da
olduğu gibi gümrüğe mi yoksa yurt dışındaki müşteriye düzenleyeceği faturada bu irsaliyeyi konu edebilirdi. Taraflar
mi düzenlenmeli sorusu karışıklık yarattı. Zira uluslararası bu imkânı kimin ne sorumluluğu olduğunu netleştiremediği için
taşımacılıkta kullanılan, mal ile birlikte hareket etmesi gereken kullanamadı.
başka resmî evraklar vardı. e-İrsaliyenin çıktısı bunlardan birisi
miydi? Düzenlenen e-İrsaliyenin çıktısı alıcısına ulaştığında • Kantara kadar e-İrsaliyenin miktarına ne yazılacak?
ekstra karışıklıklara sebep olabilir miydi? Zira e-İrsaliye Türkçe
düzenleniyordu ve bu karışıklığı önlemek için e-İrsaliye çıktısında Birçok firma, işletmeleri içerisinde kantar olmadığı için
İngilizceye de yer verilmeli miydi? 16 Temmuz’da yayımlanan dökme ya da hurda satışlarında bulundukları organize sanayi
uygulama kılavuzunda e-İrsaliyenin kime düzenleneceği konusu bölgesindeki ya da en yakındaki kantarda ürünlerini tarttırıyor.
netleştirildi ama hala net olmayan konular olabilir. Kantara kadar olan sevkiyat için düzenlenecek e-İrsaliyede
miktara ne yazılması gerektiği netleşmemişti. 16 Temmuz’da
• e-İrsaliyeye dahil olmayan kullanıcılara düzenlenen yayımlanan güncel uygulama kılavuzunda; dökme ürün ya da
e-İrsaliyede vergi numarasına ne yazılmalı? hurda satışlarının sevki sırasında miktar belli değil ise tahmini
bir miktar yazılacağı, teslimat sırasında netleşen miktarın
Yurt dışında firmalara yapılan sevkiyatlarda ya da e-İrsaliyeye teslim/tesellüm evrakları ile kayıt altına alınması gerektiği
dahil olmayan kullanıcılara düzenlenen e-İrsaliyede teslimat ve düzenlenecek faturada bu miktarın kullanılması gerektiği
yapılacak firmanın vergi numarasına ne yazılacağı sorulan belirtildi. e-İrsaliyedeki miktar ile stok takip yazılımlarındaki
sorular arasındaydı. Bazıları teslimat yapılacak firmanın gerçek miktarın farklı olması, yine e-İrsaliyedeki miktar ile e-Faturadaki
vergi numarasını, bazıları Gelir İdaresi Başkanlığı e-İrsaliye Sanal miktarın farklı olması firmalarda tedirginlik yarattı ve bu çözüme
Alıcısının vergi numarasını, bazıları ihracat için vergi numarası ikna olmakta zorlandılar.
olarak “2222222222”yi kullandı. Gelir İdaresi Başkanlığı
e-İrsaliye Sanal Alıcısının vergi numarasını düzenleyen firma mı • “Adet” ölçü birimi için hangi standart birim kullanılmalı?
e-İrsaliye içerisine yazmalıydı, yoksa entegratör sanal alıcıya
otomatik olarak mı göndermeliydi? 16 Temmuz’da yayımlanan e-İrsaliyede miktar için kullanılacak ölçü birimi listeleri zaten
güncel uygulama kılavuzunda bu konuya netlik getirildi. kılavuzlarda yayınlanmıştı. Hatta uluslararası kullanılan tüm
standart ölçü birimi listelerinin bulunduğu kaynakların internet
• Teslimat yapılacak adresteki firmanın vergi numarasını adresi de belirtildi. Bazı ölçü birimlerinin hangi durumda
nereden bileceğiz? kullanılacağı tam kararlaştırılamadı. Örneğin “adet” için “C62”
kullananlar da oldu “NIU” kullananlar da. Bu detay ilk başta
Özellikle teknoloji ile ilgili sektörler olmak üzere birçok sektörde önemsiz gibi gözükmekle birlikte tüm tarafların ortak bir
ana satıcı firma satış kanalı üzerinden yapılan satışlarda kodlamada buluşması ileride yapılacak entegrasyonlarda ya da
ürünü satın alan nihai müşterinin kim olduğunu biliyor ama yapılacak olan risk analizlerinde önemli olacaktır. (Bu yazının
bu firmalara fatura düzenlemediği için vergi numarasını ya da yayımlandığı sırada Vergi Usul Kanunu 509 Sıra No’lu Genel
kimlik numarasını bilmiyor. Nihai müşterilere yaptıkları gerek Tebliğinin değişikliğine dair yayımlanan taslak tebliğde bu tür
satış gerekse servis amaçlı yapılan sevkiyatlar için düzenlenen kodlamalar için standart getirileceğinden bahsediliyor.)
e-İrsaliyeler bu tür firmalarda ciddi sıkıntılar yarattı.
• Notlar bölümünde yazılanlar hala aynı yerde mi olmalı?
• e-İrsaliyedeki “Party”ler yetmedi. Nereye yazalım?
Matbu irsaliye düzenlerken birçok bilgi (farklı teslim adresi,
e-İrsaliye uygulama kılavuzundaki en karmaşık senaryolardan müşteri sipariş numarası vs.) ve notlar irsaliyenin alt
birisi zincir teslimattı. Malı sevk eden, teslim alan, asıl satan, bölümündeki notlar kısmına yazılıyordu. e-İrsaliyeye geçince
asıl satın alan tüm taraflar bu senaryoda belirtilmişti. Yine de eski alışkanlıklar devam ettirildi ve birçok bilgi e-İrsaliye
uygulama kılavuzunda bahsedilen başka bir senaryo da lojistik dosyasındaki not etiketlerine yazıldı. Halbuki bazı bilgilerin artık
merkezleri vasıtası ile yapılan sevkiyatlara ait senaryo idi. Zincir e-İrsaliyede ayrı yerleri vardı. Birçok firma bu bilgileri detaylı
teslimatın lojistik firması vasıtasıyla yapılması durumundaki analiz edip olması gereken etiketler altına yazmayı yapmadı,
en karmaşık senaryo için ise taraf (party) olarak tanımlanan yapamadı.

Eylül 2020 3