Page 5 - EY-VG_Eylül_2020_v2

Vergide Gündem
Cem Onat

Vergi denetimlerinde temel e-Defter ve
e-Fatura sorunları

Son 1-2 yılda çıkan tebliğlerle çok daha fazla firma e-Defter, e-Fatura ve e-Arşiv Fatura
kapsamına girdi ve önümüzdeki yıllarda bu sayı daha da artacaktır. Zira Gelir İdaresi
Başkanlığı (GİB) yeni tebliğlerle daha fazla firmayı ve/veya sektörü kapsama dahil ediyor.

GİB, dijital ortamdaki verilere sorunsuz ulaşabilmek için yeni tebliğler de çıkardı.
Firmalar artık e-Defter dosyalarının ikinci yedeklerini entegratör sistemlerinde tutmak
zorunda ve GİB gerekli gördüğünde bu yedeklere ulaşabiliyor ve e-Faturalar zaten GİB’in
sistemlerinden geçiyor. Bu yazının yayınlandığı tarih itibarıyla taslak halinde olan ve
509 numaralı tebliğde değişiklikler yapılmasını öngören tebliğde, GİB’in gerekli gördüğü
durumlarda firmalardan e-Arşiv Faturaları da isteyebileceği belirtiliyor.

Elbette ki buradaki amaç denetimlerin dijital ortamda ve daha hızlı yapılmasıdır. Vergi
Denetim Kurulu (VDK) denetimler esnasında ya da riskleri belirlerken elektronik
ortamdaki verileri zaten uzun bir süredir kullanıyordu. Toplanan verilerin türü ve miktarı
arttıkça denetimlerde kullanılacak dijital yöntemlerin çeşitliliği ve verimi de ister istemez
artacaktır. Hatta Vergi Teknolojileri ve Dönüşümü Bölümümüze gelen sorulardan da
anlayabiliyoruz ki bu çeşitlilik ve verim artmaya başlamış durumdadır.

En basitinden, yerinde denetime ihtiyaç duyulmadan, düzenlenen faturaların hangisinin
matbu, hangisinin e-Fatura olduğu tespit ediliyor ve doğru formatta olmayan faturalar
için firmalara izaha davet yazıları gönderiliyor.

Denetimlerde firmalardan ilgili e-Defter ve e-Faturalar isteniyor ve ilk önce bu dosyaların
geçerliliği kontrol ediliyor. e-Fatura ve e-Defterdeki içerik ve vergisel hesaplamalardan
önce maalesef birçok firma bu ilk temel adımda sorun yaşıyor.

Ne gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz?

Aşağıda karşılaşılabilecek bazı temel sorunları listelemeye çalıştık.

• Alıcısına ulaşmayan e-Faturalar

e-Faturanın alıcısına iletilene kadar hangi aşamada olduğunu gösteren durum kodları
vardır. Eğer bu aşamalarda bir sorun olursa hata kodları alınır ve alıcısına iletilememiş
olabilir. Birçok hata faturanın tekrar gönderilmesi ile kolayca çözülebileceği gibi bazı
hatalar e-Faturanın yeniden düzenlenmesini gerektirebilir.

Firmalar bazen satış süreçlerindeki hız ve acelecilikten, bazen iş körlüğünden, bazen
de sistemsel hatalardan dolayı bu hata kodlarını kaçırabiliyorlar. Faturanın alıcısına
iletilmemesi durumu satıcı ve alıcı arasında mutabakat problemlerine, dolayısıyla
tahsilat gecikmelerine; e-Faturanın geçersiz olmasına, dolayısıyla Ba-Bs listelerinin ve
beyannamelerin yanlış olmasına sebep olabilir.

Eylül 2020 Eylül 2020 5