Page 2 - EY-VG_Haziran_2019_v4
P. 2

Vergide Gündem
            Dr. Hakkı Demirci












                                            Serbest bölgelerde istihdam edilen
                                            personeller için ek SGK prim riski


                                            1. Giriş

                                            Bilindiği üzere serbest bölgeler; ülke sınırları içinde olmakla beraber gümrük bölgesi
                                            dışında sayılan, ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari
                                            düzenlemelerin bazılarının uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, içinde faaliyet
                                            gösteren işletmeler için daha geniş teşvik ve avantajların sağlandığı, ülkenin diğer
                                            kısımlarından fiziki olarak ayrı kabul edilen yerler olarak tanımlanabilmektedir.
                                            Birçok gelişmekte olan ülkede olduğu gibi ülkemizde de serbest bölgelerin kuruluş amacı
                                            uluslararası ticaret ve yatırım olanaklarından daha etkin yararlanmak ve ilave istihdam
                                            alanları oluşturmaktır. Bu nedenle serbest bölge kullanıcılarına faaliyetlerinde rekabet
                                            üstünlüğü yaratacak başta vergi olmak üzere birçok konuda avantaj sağlanmıştır.
                                            Serbest bölgede istihdam edilen personelin ücretlerinin gelir vergisinden istisna
                                            edilmesi, bu avantajların en önemlilerinden biridir. Söz konusu gelir vergisi istisnasına
                                            ilişkin hükümlere, 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nun geçici 3. maddesinin 2.
                                            fıkrasının (b) bendinde yer verilmiştir.
                                            24.02.2017 tarihinde yürürlüğe giren 6772 sayılı Kanun ile söz konusu teşvikin
                                            nasıl uygulanacağı ve bahse konu teşvikten işverenin faydalanacağı hususu açıklığa
                                                         1
                                            kavuşturulmuştur . Ancak işverenlere sağlanan bu teşvik tutarlarının çalışanlara
                                            yansıtılması halinde SGK primine esas kazanca dahil edilip edilmeyecekleri henüz
                                            açıklığa kavuşturulmamış ve ilerde yapılabilecek denetimlerde de önemli bir sorunsal
                                            alan olarak görülmektedir.
                                            Bu yazımızda; serbest bölgelerde istihdam edilen personel için sağlanan gelir vergisi
                                            stopaj teşvikinin çalışanlara yansıtılması halinde SGK primine tabi olup olmayacağı ile
                                            ödeme dönemlerine göre bildirimlerinin nasıl yapılacağı hususunda oluşan tereddütlerin
                                            giderilmesi amaçlanmıştır.
                                            2. Yasal dayanak

                                            2.1 Serbest bölgeler yönünden

                                            6772 sayılı “Serbest Bölgeler Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
                                            Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 7’nci maddesiyle 3218 sayılı
                                                                   2
                                            “Serbest Bölgeler Kanunu’nun  geçici 3’üncü maddesinin (b) bendi; “Bu bölgelerde
                                            üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az %85’ini yurt dışına ihraç eden mükelleflerin
                                            istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi
                                            uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi, verilecek muhtasar beyanname
                                            üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu oranı %50’ye
                                            kadar indirmeye ve kanuni seviyesine kadar yükseltmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.
                                            Cumhurbaşkanı bu yetkiyi, stratejik, büyük ölçekli veya öncelikli yatırımlar ile konusu,
                                            sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlara
                                            yönelik olarak, bölge, sektör ya da faaliyet alanı itibarıyla farklılaştırarak veya
                                            kademelendirerek kullanabilir. Yıllık satış tutarı bu oranın altında kalan mükelleflerden
                                            zamanında tahsil edilmeyen vergiler cezasız olarak, gecikme zammıyla birlikte tahsil
                                                                   3
                                            edilir” şeklinde değiştirilmiştir .
          1  Burcu Pulular, Vergide Gündem, 2017/5.
          2  3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu için bknz. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3218.pdf; erişim:26.05.2019
          3  Uygulama detayları 1 Seri No'lu 3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu Genel Tebliği 12/03/2009 tarihli RG’de yayımlanmıştır. Ayrıca bknz.
             https://www.gib.gov.tr/node/87909, erişim:26.05.2019.
     2                                                 Haziran 2019
   1   2   3   4   5   6   7