Page 3 - EY-VG_Haziran_2019_v4

2.2 Sosyal güvenlik mevzuatı yönünden SGK uygulamasında çalışanlara iade edilen tutarlar “yeni bir
gelir” olarak kabul edilmekte ve dolayısıyla mükerrer prim
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortaları uygulanan matrah olarak değerlendirilmemektedir.
Kanunu’nun 80’inci maddesinin birinci fıkrasında; “5510/4’üncü
maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların 5. SGK bildirimleri nasıl ve ne zaman
prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir: yapılacak?

a) Prime esas kazançların hesabında; Serbest bölgelerde faaliyet gösteren şirketlerden FOB
1) Hak edilen ücretlerin, bedelinin en az %85’ini yurt dışına ihraç eden mükelleflerin
2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay bu teşvikten yararlanmaları mümkün olduğundan; bu tutarı,
iadeyi beklemeden avans olarak çalışanlarına yıl içinde ödeyen
içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar mükelleflerin ödemede bulundukları ay için tanzim edecekleri
için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine SGK aylık prim ve hizmet bildirgelerine (APHB), yıl sonunda
ödenen tutarların, toplu olarak yararlandıracak mükelleflerin de son ay APHB’ne
3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince ilave ederek SGK’ya beyan etmeleri gerekmektedir.
yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen
kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde 6. Sonuç
yapılan ödemelerin,
Serbest bölgelerde faaliyet gösteren ve gelir vergisi stopaj
brüt toplamı esas alınır. teşvikine hak kazanan şirketlerin çalışanlarına yansıttıkları
bu ödemeler üzerinden SGK primi tahakkuk ettirmeleri ve bu
b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev tutarları APHB ile SGK’ya bildirmeleri gerekmektedir. Bu şekilde
yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu hareket etmeyen işverenler yönünden maruz kalınabilecek bir
tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, teftiş sonucunda geçmişe dönük ek prim, gecikme cezası ve
keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları idari para cezaları söz konusu olabilecektir. Bu anlamda terkin
yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, edilen gelir vergisini çalışanlarına ödeyen mükelleflerin ücret
işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına anlaşmalarını, bordro hesaplamalarını ve SGK bildirimlerini
ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari revize etmeleri gerekebilecektir. İade tutarlarını çalışanlarına
ücretin %30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve yansıtmayan mükellefler yönünden bu tür bir yükümlülük ve
bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi gereklilik bulunmamaktadır.
tutulmaz.

c) (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa
yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere
yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer
kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet
ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.”
hükmü yer almaktadır.
3. İade edilen tutarların SGK prim matrahına
ilavesi

Serbest bölgelerde faaliyet gösteren şirketlerden FOB bedelinin
en az %85’ini yurt dışına ihraç eden mükelleflerin (FOB bedelinin
en az %85'inin yurt dışına ihraç edilmesine ilişkin ön şartın biten
yılın sonu itibariyle mi, içinde bulunulan yılın sonu itibariyle mi
gerçekleştiği ayrıca değerlendirilmek üzere) istihdam edilen
personele ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indiriminin
uygulanmasından sonra hesaplanan gelir vergisinin terkininden
kaynaklanan ve teşvik niteliğinde işverenlere iade edilen
tutarların, sigortalılara nakden ödenmesiyle birlikte söz konusu
ödemenin vergi niteliğini yitirdiği, sigortalının gelirinde artış
sağlayan ilave bir (ücret dışı) ödeme olduğu dikkate alındığında,
5510 sayılı Kanun’un 80’inci maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendinin (2) numaralı alt bendi ile (c) bendi kapsamında brüt
ücretlere de yansıtılarak sigortalı primine esas kazanca tabi
tutulması gerekmektedir.
4. İade edilen tutardan yapılan SGK kesintileri
mükerrerlik taşıyor mu? Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel
görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı
Bilindiği üzere SGK primleri brüt ücret üzerinden EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk
hesaplanmaktadır. Yararlanılan gelir vergisi stopaj teşvikini iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla
çalışanlarına aktaran mükellefler için; net veya brüt ücret esası yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama
yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını
ile ödemelerine bakılmaksızın ek bir maliyet ortaya çıkmaktadır. tavsiye ederiz.
Haziran 2019 3