Page 5 - EY-VG_Ocak_2020_v3

olan gelir vergisi tutarından düşülerek ödenecek vergi tutar doğru şekilde yapılabilmesi adına bordro programlarını yeni
bulunacaktı. vergi tarifesine göre uyarlaması gerekecek. Ayrıca ücretlerin
net olarak ödeniyor olması durumunda, düzenlemenin bütçesel
2019 yılında benzer durumda olan çalışanların Mart 2020’de etkilerini göz önünde bulundurmalarında da fayda var.
yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeleri gerekeceğini
hatırlatalım. İrtibat bürosu çalışanları, işyeri serbest bölgede İşverenler tarafından yapılması gerekenler esasında daha
olanlar, Ar-Ge merkezi veya Teknokent gibi alanlarda çalışanların sınırlı, çünkü yukarıda bahsi geçen beyan yükümlülüğü konusu
beyan yükümlülüklerinde özellikli haller olabileceğinden onların tamamen çalışana ait bir ödev ve bu kişisel sorumluluğun
durumlarını ayrıca değerlendirmeleri gerekebilecektir. yerine getirilmesi noktasında vergi dairesi kendilerini muhatap
alacak. Ancak uzun yıllardır çalışmakta olan ve ücret geliri
7194 sayılı Kanun’un birden fazla işyerinden ücret geliri elde için yıllık beyanname vermeyen çalışanların bilgilendirilmesi
eden çalışanlar açısından da değişiklikler getirdiğini belirtelim. noktasında hassasiyet gösterilmesi önemli olabilir. Zira vergi
Birden fazla işverenden ücret geliri elde edip de bu ücretlerin dairesi “değişiklikten haberim yoktu” şeklinde bir özrü kabul
toplamı gelir vergisi tarifesinin son diliminde yer alan tutarı etmeyecektir. Her ne kadar beyan yükümlülüğü çalışana ait
aşanlar yıllık beyanname ile bu gelirlerini beyan edecekler. Bu de olsa, kapsama giren çalışanların ücret seviyesi itibarıyla
değişiklik de 2020 yılı itibarıyla yürürlüğe giriyor. Yani örneğin, genellikle yönetici seviyesinde olacağı ve dolayısıyla insan
bir işverenden 590.000 TL, diğer işverenden ise 35.000 TL kaynakları ekipleri tarafından konuya ilişkin olarak kendilerine
ücret geliri elde eden bir çalışan düşünelim. Yukarıdaki örnekte bilgi verilmesinin fayda sağlayacağı düşünülmektedir.
yaptığımız gibi 590.000 TL’yi ilk işverenden elde edilen gelir
kabul edip dışarıda bıraktığımızda kalan ücret 35.000 TL, Öte yandan, ücretlere ilişkin olası incelemelerde vergi dairesinin
tarifenin ikinci diliminde yer alan tutarı (2020 için 49.000 işverenlerden de belge ve bilgi talep edebilmesi mümkün
TL) aşmadığından yıllık beyanname vermek gerekmeyecekti. olduğundan, vergi dairesinden gelebilecek taleplerin de
Ancak yeni düzenlemeyle birlikte ek olarak toplam tutarın da süresinde karşılanması önem arz edecektir.
tarifenin son diliminde yer alan tutarı aşıp aşmadığını test etmek
gerekiyor. Her iki tutarı topladığımızda bulduğumuz 625.000 TL, 5.2 Çalışanlar tarafından yapılması gerekenler
tarifenin son diliminde yer alan tutarı (2020 için 600.000 TL)
aştığı için, bu kişinin yıllık gelir vergisi beyannamesi vermesi Yeni uygulamada kimlerin beyanname vermesi gerekeceğinden
gerekeceğini söyleyebiliriz. yukarıda bahsetmiştik. Ancak bu bölümde uygulama
kapsamında çalışanların yapması gerekenleri biraz daha detaylı
Dolayısıyla yeni düzenlemede birden fazla işverenden ücret ele alacağız.
geliri elde eden kimselerin beyan yükümlülüklerinin bulunup
bulunmadığına ilişkin tespiti yaparken her iki hesaplamayı 5.2.1 Mükellefiyet durumunun tespiti
da yapmaları gerekecektir. Yani, hem en çok ücret aldıkları
işverenden elde ettikleri geliri dışarıda bırakarak diğer Öncelikle bu durumla ilgili bir tereddüt varsa ilk olarak bu
işverenlerden elde ettikleri ücretleri toplamak suretiyle tarifenin tereddüdün giderilmesi ve durum tespitinin ortaya konulması
ikinci diliminde yer alan tutarı aşıp aşmadığına, hem de bütün gerekecektir. Devamlı olarak Türkiye’de yaşamış ve çalışmış, yurt
ücret gelirlerini toplayarak tarifenin son diliminde yer alan tutarı dışıyla ilişkisi olmayan kişilerin zaten Türkiye’de tam mükellef
aşıp aşmadığına bakmaları gerekiyor. olarak nitelendirileceğini, çalışanların çok büyük kısmının da bu
statüde olduklarını söyleyebiliriz.
Bir önceki bölümde bahsettiğimiz dar – tam mükellef konusu
burada da önem arz ediyor. Eğer söz konusu çalışanlar dar Ancak farklı bir ülkeden Türkiye’ye gelmiş çalışanların
mükellef statüsündelerse, bu hesaplamaları yapmalarına veya Türkiye’den farklı ülkelerde görevlendirilmiş olanların
gerek olmaksızın ücret gelirleri için beyanname vermeleri durumlarının değerlendirilmesinde fayda olacaktır. Yukarıda
gerekmeyeceğini söyleyebiliriz. da ifade ettiğimiz gibi dar mükellef statüsünde olanların
ücret gelirlerinden yapılan gelir vergisi kesintisi nihai nitelik
4.2.3 Yurt dışından elde edilen ücretler taşımaktadır.

Aslında yeni düzenleme bu kısımda herhangi bir yenilik 5.2.2 Beyan yükümlülüğünün tespiti
getirmiyor. Dolayısıyla, yukarıda da ifade ettiğimiz gibi yurt
dışından ücret geliri elde etmekte olup Türkiye’de çalışan Tam mükellef olan çalışanların, yıllık gelirlerinin yukarıda
kimselerin genellikle bu gelirlerin beyanının gerekebileceğini paylaştığımız açıklamalar dahilinde kontrol edilmesi
değerlendirmeleri gerekecektir. gerekecektir.
5. Şirketlerin ve çalışanların neler yapması Beyanname verme yükümlülüğünün, beyanname verilmesi
gerekiyor? sonrasında ödenecek gelir vergisi bulunup bulunmamasından
bağımsız olduğu unutulmamalıdır. Yani ücret geliriniz tarifenin
Esasında yukarıda kısmen değindiğimiz noktalar mevcut, ancak son dilimindeki tutarı aştığı için yıllık beyanname vermeniz
bu kısımda biraz daha kapsamlı şekilde yapılması gerekenleri ele halinde her durumda bir gelir vergisi ödemesi çıkacağı
alacağız. düşünülmemelidir.

5.1 İşverenler tarafından yapılması gerekenler Örneğin 2020 yılı boyunca sadece bir işverenden ücret geliri
elde eden, yıllık ücret geliri toplamı 1.000.000 TL olan bir genel
İşverenlerin yukarıda da bahsettiğimiz gibi, vergi kesintilerinin müdürün, beyana tabi farklı bir gelirinin olmaması durumunda

Ocak 2020 Ocak 2020 5