Page 4 - EY-VG_Mart_2022_v2
P. 4

2. Gerçek gider yöntemi                             birlikte, amortisman uygulamasından bağımsız olarak ayrıca
                                                              dikkate alınabilir.
          Gerçek gider yönteminde, kira gelirinden Gelir Vergisi
          Kanunu’nun 74. maddesinde sayılan ve belgeye dayandırılması   Örneğin 300.000 TL’ye alıp, yıllık 20.000 TL’ye kiraya verilen bir
          gereken giderler indirilebilmektedir.               konuta ilişkin olarak, 300.000 TL’nin %5’i olan 15.000 TL’nin,
                                                              istisna dışı hasılata isabet eden kısmı (yukarıdaki örnekteki
          Ancak beyannamede gerçek giderlerin konut kira gelirinden   %65 oranı kullanılmıştır) olan 9.750 TL, beş yıl boyunca her yıl
          indirimi sırasında bir hesaplama yapılması gerekir. Bu   hasılattan indirilebilir. 9.750 TL’lik tutar, [(20.000 - 7.000) /
          hesaplamanın nedeni konutlardan elde edilen kiranın belli bir   20.000 x 15.000] şeklinde hesaplanmıştır.
          tutarının (2021 yılı için 7.000 TL) gelir vergisinden istisna
          olmasıdır.                                          Ancak bu şekilde hesaplanan giderin elde edilen kira gelirini
                                                              aşması durumunda, aşan kısmın diğer gelirlerden indirimi veya
          Hasılatın 7.000 TL’si üzerinden vergi hesaplanmadığı için   gelecek yıllara devretmesi mümkün değildir.
          giderlerin de sadece vergiye tabi olan kazanca isabet eden
          kısmının indirimine izin verilmektedir. Bunun için öncelikle   c. Oturulan konutun kirası
          istisna dışı hasılatın, toplam hasılat içerisindeki oranının
          bulunması gerekmektedir. Toplam giderler, bulunan bu oranla   Bir diğer gerçek gider kalemi ise sahibi bulundukları konutları
          çarpılarak, beyannamede kira gelirlerinden indirilebilecek gider   kiraya verenlerin kira ile oturdukları konut için ödedikleri kira
          tutarına ulaşılmaktadır.                            bedelidir. Ödenen bu kiraların istisna dışındaki kazanca isabet
                                                              eden kısmı, gerçek gider yöntemi kapsamında hasılattan
          Örneğin 2021 yılında 20.000 TL konut kirası alan bir kişinin,   indirilebilir. Ancak yukarıdaki gibi, bu giderin kira gelirini aşması
          o yıl yapmış olduğu ve yasaya göre indirilebilir nitelikte olan   durumunda, aşan kısmın diğer gelirlerden indirilmesi veya
          giderlerinin (gerçek gider) 12.000 TL olduğunu varsayalım. Bu   gelecek yıllara devretmesi mümkün değildir.
          durumda beyannamede kira gelirlerinden indirilebilecek gerçek
          gider tutarı aşağıdaki gibi hesaplanmaktadır:       d. Isı yalıtım giderleri

          Toplam hasılat                           20.000 TL  Kiraya veren tarafından yapılan ve gayrimenkulün iktisadi
          İstisna tutar (-)                         7.000 TL  değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu
                                                              sağlamaya yönelik harcamalar kira gelirinden indirilebilmektedir.
          İstisna dışı hasılat                     13.000 TL
                                                              Diğer taraftan bu harcamaların bir takvim yılı içerisinde
          İstisna dışı hasılatın toplam hasılata oranı  %65   amortisman sınırını (1.500 TL) aşması durumunda maliyet
               (13.000 / 20.000)                              olarak dikkate alınabilmesi de mümkündür.
          İndirilebilecek gider (12.000 x %65)      7.800 TL
                                                              e. Diğer gerçek giderler
          Gerçek gider yönteminde indirilebilecek olan giderlere ilişkin   Kiraya verilen gayrimenkulle ilgili olmak şartıyla, kira gelirinin
          bilgiler aşağıda dikkatinize sunulmaktadır:
                                                              beyanında dikkate alınabilecek diğer bazı gerçek gider kalemleri
          a. Kredi faizleri                                   aşağıda yer almaktadır:

          Kredi ile alınan gayrimenkul kiraya verildiyse, elde edilen kira   •  Aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,
          gelirinden kredi için ödenen faizler düşülebilmektedir. Hatta   •  Yönetim giderleri,
          kredi faizleri gelirinden fazlaysa, bu tutar gider fazlası olarak da   •  Sigorta giderleri ile ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyeler,
          kabul edilir. Yani kira gelirinden indirilemeyen bu kısım beyan   •  Amortismanlar (%2),
          edilen diğer gelirlerden de düşülebilir.
                                                              •  Onarım giderleri, bakım ve idame giderleri,
          Yukarıdaki örnekteki konutun kredi kullanarak alındığını, 2021/  •  Kiraladıkları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar
          Ocak-Aralık döneminde yapılmış olan 12.000 TL’lik masrafın da   ve diğer gerçek giderler.
          bu krediye ilişkin ödenmiş olan faiz olduğunu varsayalım. Konut
          olarak kiraya verilen gayrimenkulün kira bedeli olan 20.000   II. Gayrimenkul satış kazançları
          TL’den; öncelikle 7.000 TL’lik istisna düşülecek ve yukarıdaki
          şekilde hesaplanan 7.800 TL’lik gider de indirildikten sonra   Satın alınan gayrimenkulün, gerçek kişiler tarafından ticari
          kalan 5.200 TL üzerinden 2021 gelir vergisi tarifesine göre 780   faaliyet kapsamı dışında satılmasından sağlanan kazançlar,
          TL vergi ödenecektir.                               “değer artış kazancı” olarak kabul edilmektedir. Bu kazançlar
                                                              normal şartlarda gelir vergisine tabi olmakla birlikte miras kalan
          Oysa aynı örnekte götürü gider yöntemine göre indirilebilecek   ya da bağış olarak edinilen gayrimenkulün satılması halinde,
          gider 1.950 TL [(20.000 - 7.000) x %15] olacaktır. Buna göre   kazanç kaç lira olursa olsun gelir vergisi ödenmesi söz konusu
          istisna ve gider indirimi sonrası kalan 11.050 TL’lik (20.000 -   değildir.
          7.000 - 1.950) matrah üzerinden 2021 gelir vergisi tarifesine
          göre 1.657,50 TL vergi hesaplanacaktır.             A. Elde tutma süresi ve vergilemeye etkisi
          b. Konut alış bedelinin yüzde 5’i                   Miras veya bağış dışında edinilen (satın alınan, inşa ettirilen
                                                              vb.) gayrimenkullerin satılması durumunda kazanç üzerinden
          Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün alış   vergi ödenmemesi için gayrimenkulün en az 5 yıl süreyle
          bedelinin %5’i, alındığı yıldan itibaren 5 yıl süre ile gider olarak   elde tutulmuş olması gerekmektedir. Başka bir ifadeyle,
          düşülebilmektedir. Bu gider kalemi amortismana benzemekle   gayrimenkullerin 5 yıldan daha az bir süre elde tutulduktan

     4                                                   Mart 2022
   1   2   3   4   5   6   7   8   9