Page 11 - VG_Aralik2023

Vergide Gündem
Av. Barış Can Erdemir
Av. Birnur Dal

Anayasa Mahkemesi’nin ek motorlu taşıtlar
vergisi kararının değerlendirilmesi: Gerekçe
ek vergi açısından da geçerli mi?

I. Giriş

14.07.2023 tarihli ve 7456 sayılı 06.02.2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin
Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı
Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanun (“7456 sayılı Kanun”) ile yürürlüğe konulan ek motorlu taşıtlar vergisi (“Ek
MTV”) Anayasa Mahkemesi (“AYM”) nezdinde iptal başvurusuna konu olmuş; AYM’nin
28.09.2023 tarihli ve E.2023/131, K.2023/160 sayılı kararı ile iptal talebi reddedilmiş
ve bahse konu karar 06.10.2023 tarih ve 32331 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştı.

Öte yandan, 09.03.2023 tarihli ve 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması
ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“7440 sayılı Kanun”)
12.03.2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş; 7440 sayılı
Kanun’un 10. maddesinin 27. fıkrasında, kurumlar vergisi mükelleflerinin 2022 yılı
hesap döneminde yararlandıkları birtakım vergi indirim ve istisnaları üzerinden ek
vergi hesaplanacağı düzenlenmiştir. Kurumlar vergisi beyannamesinde beyan edilen ek
vergi için, çok sayıda mükellef ihtirazi kayıtla beyanı müteakip vergi mahkemelerinde
dava açmıştır. Bu davaların esasını büyük ölçüde ek verginin Anayasa’ya aykırı olduğu
yönündeki iddialar teşkil etmektedir.

AYM’nin ek MTV’yi Anayasa’ya aykırı bulmaması üzerine, ek vergi için de benzer bir
karar verilip verilmeyeceği noktasında çeşitli tartışmalar yaşanmış, farklı görüşler ileri
sürülmüştür. İşbu çalışmamızda, ek MTV’ye ilişkin AYM kararının gerekçesinin doğrudan
ek vergi bakımından emsal teşkil edip etmediği değerlendirilecektir.

II. AYM’nin ek MTV’ye ilişkin kararının gerekçesi

AYM’nin 28.09.2023 tarihli ve E.2023/131, K.2023/160 sayılı kararında; ek MTV
ile yeni bir vergi ihdas edilmesinin Anayasa’daki temel haklar ve özgürlükler arasında
sayılan mülkiyet hakkına yönelik bir müdahale teşkil ettiği, bu müdahalenin Anayasaya
ve dolayısıyla hukuka aykırılık arz edip etmediği, yine Anayasa’nın temel hak ve
özgürlüklerin kısıtlanmasına ilişkin 13. maddesi kapsamında, kanunilik, meşru amaç ve
ölçülülük kriterleri dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Yapılan değerlendirmede AYM, düzenlemenin yasayla yapılması, ilgili hükmün lafzının
açık ve net olduğu gerekçesiyle düzenlemenin belirli, ulaşılabilir ve öngörülebilir olduğu
ve dolayısıyla kanunilik kriterinin sağlandığı soncuna varmıştır.
Diğer bir kriter olan meşru amaç yönünden ise AYM açık ve net bir şekilde ek MTV’nin
deprem kayıplarının giderilmesine yönelik olduğunu işaret ederek, meşru amacın
mevcut olduğunu tespit etmiştir. Bu noktada ilgili kararda, daha önce motorlu taşıtlara
ilişkin ihdas edilen ek vergilere verilen kararlara da değinilmiştir. Bu kararlardan
birinin konusunu Marmara Depremi’nden sonra ihdas edilen ek vergi teşkil ederken,
diğer karara konu ek vergi ise ekonomik istikrarın sağlanması ve kamu borç stokunun
azaltılması gerekçesiyle ihdas edilmiştir. AYM, bu iki kararı meşru amaç yönünden
örnek göstererek, deprem gibi bir afet sonrasında olağanüstü koşullar nedeniyle
oluşan kayıpların giderilmesinin ek vergi ihdası için meşru bir amaç teşkil edeceğini,

Aralık 2023 Aralık 2023 11