Page 9 - VG_Aralik2023

uygulamasında VUK’un geçici bir maddesi olan geçici 25’inci amortisman tutarları ayrılmış gibi kabul edilmeyecek ve
maddenin esas alınmasına benzer olarak, 31.12.2023 enflasyon düzeltmesinde dikkate alınmayacaktır. Bu tutarların
tarihli mali tablolarda da yine başka bir geçici madde olan enflasyon düzeltmesi sonrasında da gider olarak dikkate
VUK’un geçici 33’üncü maddesi esas alınacaktır. Bu yönüyle, alınması mümkün olmayacaktır.
31.12.2023 tarihi itibariyle VUK’un geçici 33’üncü maddesine • Amortismana tabi olup faydalı ömür süresini tamamlayan
göre yapılacak enflasyon düzeltmesi 31.12.2003 tarihli mali ve amortisman yoluyla değeri tamamen yok edilmiş iktisadi
tablolar için VUK’un geçici 25’inci maddesi ile yapılan düzeltme kıymetlerin (işletme kayıtlarında iz bedeliyle takip edilmeye
ile benzeşmektedir.
devam edilen amortismana tabi iktisadi kıymetler dahil) ve
Ancak, 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançonun düzeltilmesi birikmiş amortismanlarının enflasyon düzeltmesine tabi
sırasında, bu düzeltmenin dayanağı olan VUK’un geçici 33’üncü tutulması ihtiyari olacaktır.
maddesinde, amortismana tabi olmayan iktisadi kıymetlerin 4.11. Geçmiş yıllar karları ve zararlarının durumu
düzeltilmesi akabinde elden çıkarılmasına yönelik bir belirleme
yer almamaktadır. 18 Ekim 2023’te ve akabinde güncellenerek 24 Kasım 2023
tarihinde kamuoyunun görüşüne açılan Tebliğ Taslağı’nın 16’ncı
Tebliğ Taslağı’nın 53/1 maddesinde; düzeltme işlemine tabi maddesinde düzeltme öncesi geçmiş yıllar karları ve zararları
tutulmuş olan 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançoda yer ile dönem net karı (zararı) hesabı açısından bazı belirlemeler
alan parasal olmayan kıymetlerden amortismana tabi olmayan yapılmıştır.
kıymetlerin, düzeltilmiş değerlerinin altında bir bedelle satılması
halinde, düzeltme sonrası değerle, düzeltme öncesi değer Buna göre;
arasındaki farka isabet eden zararın, gelir veya kurumlar vergisi
matrahının tespitinde dikkate alınamayacağı ifade edilmiştir. • Özsermaye kalemlerinden “Geçmiş Yıllar Karları”,
“Geçmiş Yıllar Zararları” ve “Dönem Net Karı (Zararı)”
Bu noktada, amortismana tabi olmayan iktisadi kıymetlerin 31.12.2023 tarihli düzeltilmiş bilançoda gösterilmeyecek;
düzeltilmiş değer altında satışı halinde ortaya çıkan zarardan bunların bakiyesi Enflasyon Düzeltme Hesabına aktarılmak
“düzeltme sonrası değerle, düzeltme öncesi değer arasındaki suretiyle geçmiş yıllar karları veya zararları hesabıyla
farka isabet eden kısmın” indirimine müsaade edilmemesinin ilişkilendirilecektir.
kanuni bir dayanağı olmadığı pekâlâ söylenebilecektir. Söz
konusu uygulamanın 2003 enflasyon düzeltmesi sırasındaki • 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançonun enflasyon
yasal dayanağının tamamen VUK bünyesindeki bir kanun düzeltmesine tabi tutulmasından kaynaklanan kar/zarar farkı,
hükmünden kaynaklandığı; 2023 enflasyon düzeltmesi diğer bir ifade ile düzeltme sonrası hesaplanan geçmiş yıl kâr
neticesinde ortaya çıkabilecek bu yönde bir kısıtlamanın ise veya zararı düzeltilmiş bilançoda öz kaynaklar içinde, Geçmiş
VUK’un geçici 33’üncü maddesi kapsamında İdare’ye verilen Yıllar Karları/Zararları hesabının alt hesabında izlenecektir.
yetki çerçevesinde ortaya konulduğu görülmektedir. • 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançonun enflasyon
düzeltmesine tabi tutulmasından kaynaklanan (düzeltme
Amortismana tabi olmayan kıymetlerin düzeltilmesi neticesinde sonrası tespit edilen) geçmiş yıl karı vergiye tabi
ortaya çıkan düzeltilmiş değerin altında satış halinde gündeme tutulmayacak, geçmiş yıl zararı ise zarar olarak kabul
gelen indirilemeyecek zararların, enflasyon düzeltmesinin edilmeyecektir.
hesaplama mantığı kapsamında bir yeri olmakla birlikte;
geçmiş uygulamada olduğu gibi, belirtilen uygulamaya yönelik Diğer taraftan, 18 Ekim 2023 tarihindeki Tebliğ Taslağı’nın
açık bir düzenlemenin Kanun hükmünde (VUK’un geçici 30’uncu maddesinde yer alan hükümler, 24 Kasım 2023 tarihli
33’üncü maddesi bünyesinde) olmaması da bir eksiklik olarak Tebliğ Taslağı’nda güncellenmiştir.
görülebilecektir.
Güncellenen Tebliğ Taslağı’na göre; 2023 hesap dönemi
4.10. Birikmiş amortismanların düzeltilmesi sonuna ait bilançoya ilişkin yapılan enflasyon düzeltmesinden
kaynaklanan kâr/zarar “Geçmiş Yıllar Kârları/Zararları”
2023 hesap dönemi sonuna ait bilançonun düzeltilmesi ile ilgili hesaplarında gösterilecektir. Kayıtlarda yer alan eski
özellikli konulardan biri, düzeltmeye tabi iktisadi kıymetlerin dönemlerden gelen kâr veya zararlar da mukayyet değerleri
birikmiş amortismanlarına yöneliktir. üzerinden enflasyon düzeltme hesabına kaydedilmek suretiyle

Tebliğ Taslağı’nın 19’uncu maddesinde birikmiş amortismanların bu hesaba aktarılacaktır. (18 Ekim 2023 tarihli Tebliğ
düzeltilmesine dair hükümler yer almaktadır. Öte yandan, Taslağı’nda eski dönemlerden gelen kar veya zararlar ile ilgili bu
Tebliğ Taslağı’nın 18 Ekim 2023 tarihindeki hali ile 24 Kasım yönde bir belirleme yer almamıştır)
2023 tarihi itibariyle güncellenmiş hali arasındaki önemli Yine, “Düzeltilmiş geçmiş yıl kârı veya zararı bulunurken,
farklılıklardan biri de bu noktadadır. kayıtlarda yer alan eski dönemlerden gelen kâr veya zararlar,

Tebliğ Taslağı’nın 24 Kasım 2023 tarihi itibariyle güncellenmiş düzeltme esnasında sıfırlanacaktır.” şeklinde 18 Ekim 2023
hali uyarınca; tarihindeki Tebliğ Taslağı’nın 30’uncu maddesinde yer
alan hükme, 24 Kasım 2023 tarihli Tebliğ Taslağı’nda yer
• 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançonun düzeltilmesinde, verilmemiştir.
birikmiş amortismanlar, ait oldukları kıymetin bilanço
tarihindeki değerinde düzeltme sonrasında ortaya çıkan artış Bu yönden bakıldığında; 31.12.2023 tarihli düzeltme öncesi
oranı dikkate alınarak düzeltilecektir. geçmiş yıl veya cari dönem ticari karının, enflasyon düzeltmesi
sırasında sıfırlanması söz konusu olmayacaktır. Tebliğ
• VUK’un 320’nci maddesi gereği amortismana tabi iktisadi Taslağı’nda bu yönde yapılan güncelleme; 31.12.2023 tarihli
kıymetlerin üzerinden, daha önceki yıllarda ayrılmamış düzeltme öncesi geçmiş yıl veya cari dönem ticari karının

Aralık 2023 Aralık 2023 9