Page 8 - VGMart_2024

aktifleştirilmesi söz konusudur. Bu yönüyle, eğer 31.12.2023 Bununla birlikte, yine Tebliğ’in 15/2 maddesine göre
tarihli enflasyon düzeltmesi öncesinde yazılım kullanıma hazır sermayenin düzeltmeye esas tutarına ulaşılırken, daha önce
hale gelmiş ve haklar hesabında aktifleştirilmiş ise, herhangi sermayeye ilave edilmiş olan ve bu maddede sayılan fonların
bir şekilde bir ROFM ayrıştırmasının söz konusu olmayacağı sermayeden düşülmesi gereklidir. Dolayısıyla, 01.01.2024
sonucuna ulaşılmaktadır. tarihinden önce ayrılmış ve sermayeye ilave edilmiş olan
yeniden değerleme değer artış fonu gibi fonların sermayeye
Diğer taraftan, söz konusu yazılımların henüz aktifleşmemiş ilavesi nedeniyle oluşan sermaye artışları, artış olarak dikkate
olması ve katlanılan maliyetlerin “Yapılmakta Olan Yatırımlar” alınmaz ve bunlar enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacaktır.
hesabında izlenmesi durumunda bunların ROFM ayrıştırmasına Bu kapsamda, Tebliğ’in 15’inci maddesinin (2) numaralı
tabi tutulması gündeme gelmekte, ancak maddi olmayan duran fıkrasında, geçmiş yıl kârları ve zararları hesabına aktarılarak
varlıkların maliyet bedellerine intikal eden ROFM’un enflasyon kapatılacağı belirtilen fon hesaplarındaki tutarların 1/1/2024
düzeltmesinde düzeltmeye esas tutardan düşülmesine gerek tarihinden önce sermayeye ilave edilmiş olması halinde, bu
olmadığı yönündeki düzenlemelerden hareketle uygulamada değerler sermayenin, düzeltmeye esas tutarı hesaplanırken
duraksama yaşanmaktadır. düşülecek ve bunlar enflasyon düzeltmesine tutulmayacaktır. Bu
uygulama belirtilen yönüyle, bahsi geçen fon hesaplarından olan
Bahsi geçen duraksama “26 Maddi Olmayan Duran Varlıklar” sermaye artışlarının, sermaye hesabının düzeltilmesi sırasında
ana hesap grubu bünyesinde bir “yapılmakta olan yatırımlar” sıfır katsayısı ile çarpılması anlamına gelmektedir.
hesabı olmamasından kaynaklanmaktadır. Nitekim, bir
harcamanın maddi olan veya maddi olmayan duran varlık olup 165 No.lu VUK Sirküleri’nin “4. Sermayenin Düzeltilmesi”
olmadığı, ilgili harcamalar yapılmadan belli edilebilecektir. “26 bölümünde yine, konuyla ilgili şu açıklamalara yer verilmiştir.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar” ana hesap grubu bünyesinde
(örneğin 265 veya 266 hesap kodu altında) bir “yapılmakta “Sermayenin düzeltilmesinde, düzeltmenin yapıldığı tarihteki
olan yatırımlar” hesabı VUK’un 175’inci maddesindeki sermayenin yapısı dikkate alınacak olup, bu kapsamda sermaye
yetki çerçevesinde düzenlenen Tekdüzen Hesap Planı’nda azaltımlarında söz konusu sermaye azaltımının daha önce
tanımlanmış olsa idi, bu durumda bahsi geçen (maddi olmayan sermayeye eklenen hangi artış kaleminden yapıldığı tespit
duran varlıkların kullanıma hazır hale gelinceye kadar takip edilecek ve söz konusu kalemin düzeltilmesi gereken bir unsur
edileceği) “Yapılmakta Olan Yatırımlar” hesabında aktifleştirilen olması halinde, bu kalem azaltılan tutarı üzerinden düzeltme
finansman giderleri için, ROFM ayrıştırmasının yapılmayacağı işlemine tabi tutulacaktır.
noktasında herhangi bir tereddüt olmayacaktı.
Sermaye azaltımı işlemlerinde 5520 sayılı Kurumlar Vergisi
Düzeltmeye esas tutarın hesaplanmasında ROFM ayrıştırması Kanunu’nun 32/B maddesi hükmünün de göz önünde
yapılacak parasal olmayan kıymetlerin; stoklar, maddi duran bulundurulması gerekmektedir.”
varlıklar, mali duran varlıklar ve özel tükenmeye tabi varlıklar
olması hükmünden hareketle, düzeltme öncesi bilançoda Ayrıca Sirküler’in bu bölümünde verilen ve bünyesinde sadece
“Yapılmakta Olan Yatırımlar” hesabında takip edilen maddi nakit artırımlar yer alan bir sermayedeki azaltımlar neticesinde
olmayan duran varlıklarla ilgili finansman giderleri için ROFM ortaya çıkan hesaplamaya yönelik örnekte (Örnek 13); 5 Kasım
ayrıştırması yapılmamasının savunulabilir bir uygulama olacağı 2018’de yapılan sermaye azaltımının Aralık 2017’de yapılan
sonucuna ulaşılmaktadır. sermaye artışından karşılandığının “kabul edildiği” (benzer
olarak 6 Haziran 2023’te yapılan sermaye azaltımının Eylül
3.6. Sermaye azaltımı durumunda enflasyon düzeltmesinde 2021’de yapılan sermaye artışından karşılandığının “kabul
düzeltmeye esas tarihler edildiği”) belirtilmiştir. Böylece, ilk giren ilk çıkar yönteminden
farklı olarak sermaye azaltımları neticesinde oluşan sermayenin
555 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nde, parasal olmayan düzeltmeye esas tarihlerinin bulunmasında “daha önce
kıymetlerin belirlendiği “Ek 2” bünyesinde öz sermaye kalemleri sermayeye eklenen hangi artış kaleminden sermaye azaltımının
yer almamaktadır. Öte yandan, Tebliğ’in 9/2 maddesi uyarınca; yapıldığının” tespit edilmesi esası benimsenmiş ancak
aksine bir hüküm olmaması ve Tebliğde bir belirleme yapılmamış Sirküler’de bu tespitin nasıl yapılabileceğine dair bir açıklama
olması şartıyla, bu Tebliğ uygulamasında öz sermaye kalemleri yer almamıştır.
"parasal olmayan kıymet" olarak kabul edilecektir.
Bu noktada, Sirküler’deki açıklamalar nezdinde ortaya çıkan
Tekdüzen Hesap Planı uyarınca 50 Ödenmiş Sermaye hesap diğer bir belirsizlik de Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/B
grubu bünyesinde bulunan sermaye hesabının da bu kapsamda maddesinde yer alan hükümlerin, bu maddenin yürürlükte
parasal olmayan bir kıymet olarak düzeltmeye tabi tutulması olmadığı dönemlerde gerçekleştirilmiş bulunan sermaye
gerekir. azaltımları neticesinde ortaya çıkan sermayenin düzeltmeye
esas tarihlerinin tespitinde dikkate alınıp alınmayacağı
165 No.lu Sirküler’de yer alan açıklamalara göre sermayenin; noktasındır. Bu konuda net bir açıklama yapılmamış olmakla
yapısı dikkate alınarak, nakit olarak ödenen, ayni olarak birlikte, Örnek 13’ten sonraki paragrafta “Diğer taraftan
konulan, sonradan sermayeye yapılan ilaveler gibi kaynakları sermaye hesabı içerisinde sermayeye eklenmiş geçmiş yıllar
(oluşum şekli) itibarıyla 213 sayılı Kanun’un mükerrer 298’inci kârları, sermaye ve kâr yedekleri ile fonların bulunması
maddesinin (A) fıkrasının (3) numaralı bendi ile 555 Sıra durumunda, yapılan sermaye azaltımının hangi kalemlerden
No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin 17’nci maddesi yapıldığının tespitinde, 5520 sayılı Kanun’un 32/B maddesi
çerçevesinde belirlenecek düzeltme tarihleri dâhilinde hükmünün dikkate alınması gerekmektedir.” denilerek; sermaye
hesaplanacak katsayılar kullanılarak düzeltilmesi icap azaltım tarihinden bağımsız bir belirlemenin Vergi İdaresi’nce
etmektedir. esas alındığı sonucuna ulaşılabilmektedir.

8 Mart 2024