Page 15 - EY-VG_Aralık_2021_v3

II. Uyuşmazlık 16. İş arama izni işçinin talebi ile toplu olarak kullanılabilir. İşçi
toplu izin kullanımını işten ayrılacağı günden önceki günlere
11. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen rastlamak ve işverene bildirmekle yükümlüdür. Aksi hâlde
uyuşmazlık; ihbar öneli verilerek iş sözleşmesi feshedilen işveren iş arama iznini her iş günü itibariyle kullandırma
davacıya işveren tarafından iş arama izni kullanmasının imkânına sahip olur. İşveren iş süresinin hangi zamanında iş
önerildiği ve davacının da iş arama iznini kullanmayarak arama iznini kullandıracağını yönetim hakkına dayanarak taktir
çalışmaya devam ettiği dikkate alındığında iş arama eder.
izni alacağına hak kazanıp kazanamayacağı noktasında
toplanmaktadır. 17. Hemen belirtilmelidir ki, işveren tarafından iş arama izninin
kullandırılmaması ya da eksik kullandırılması hâlinde işçinin iş
III. Gerekçe sözleşmesini derhal fesih hakkı mevcuttur.
12. 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 s. Kanun/İK) işçiye bildirim 18. Ayrıca yeni iş arama izni ihbar öneli içindeki çalışılan günler
süresi içinde iş arama imkânının tanındığı 27. maddesine göre; için söz konusu olur. Dolayısıyla hafta tatili, ulusal bayram, genel
"Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için tatil günleri gibi çalışılmayan günler için işverenin yeni iş arama
gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi izni vermesi ya da bu sürelerde dahil olacak şekilde iş arama
yapmadan vermeye mecburdur. İş arama izninin süresi günde izni alacağı hesaplaması söz konusu olmaz (Mollamahmutoğlu/
iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini Astarlı /Baysal; s.290).
birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu
kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki 19. Nitekim çalışılmayan tatil günleri için iş arama izin ücreti
günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır. hesaplanmaması gerektiği HGK'nin 27.01.2010 tarihli ve
2009/9-593 E.,2010/20 K. sayılı kararında da kabul edilmiştir.
İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o
süreye ilişkin ücret işçiye ödenir. 20. İşçinin talebi olmaksızın işveren iş arama izni vermek ve
kullandırmak zorundadır. İş arama iznine ilişkin düzenlemede
İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin işverenin talep koşulundan bahsetmeksizin işçiye iş arama
izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete izninin verilmesi gerektiği belirtilerek bu zorunluluk hükme
ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder." bağlanmıştır. Aksi hâlde işçinin talebi bulunmadığında işverenin
13. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 421. iş arama izni verme yükümlülüğünün bulunmadığı sonucuna
maddesinde de iş arama iznine ilişkin İş Kanunu ile paralel varılır ki bu sonuç Kanun hükmüyle bağdaşmaz. Dolayısıyla
bir şekilde düzenleme yapılmıştır. İşverenin belirsiz süreli bu borç bizzat Kanundan kaynaklanmakta olup işçinin
hizmet sözleşmesinin feshi hâlinde bildirim süresi içinde işverenden iş arama izin isteğinde bulunması gerekmediği gibi
işçiye ücretinde bir kesinti olmaksızın günde iki saat iş arama izin istenmesi hâlinde de işverenin kabul edip etmeme yetkisi
izni vermekle yükümlü olduğu izin saatleri ve günlerinin bulunmamaktadır. Maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında
belirlenmesinde işyerinin ve işçinin haklı menfaatlerinin göz düzenlendiği gibi işçinin talebi sadece iznin kullanılma şekli ve
önünde tutulacağı hükme bağlanmıştır. zamanı yönünden dikkate alınması gereken bir şarttır.

14. Süreli fesih yoluyla yapılan fesihte bildirim süresi 21. Yukarıda yapılan anlatımlar ışığında somut olay
öngörülmesinin nedeni; işçinin bir anda işsiz ve ücretsiz değerlendirildiğinde; davalı işveren tarafından 29.06.2012
kalmasını engellemek ve bu süre zarfında yeni bir iş aramasına tarihli bildirim ile davacıya 55 yaşını doldurduğundan TİS
fırsat vermek amacına yöneliktir. Bu amacın bir gereği olarak hükümlerine göre 25.01.2013 tarihi itibariyle emekliye
da İş Kanunu ve Borçlar Kanunu’nda işçiye yeni iş arama izni ayrılmasının kararlaştırıldığı, 22 haftalık ihbar önelinin
hakkı tanınmıştır. İş arama izni, sözleşmenin kim tarafından bulunduğu, iş arama iznini toplu ya da kısmi olarak hangi
feshedildiğine bakılmaksızın belirsiz süreli iş sözleşmelerinde tarihler arasında kullanabileceği de belirtilerek seçenekli
bildirim öneli içinde kullanılmak üzere işçiye tanınan bir hak şekilde kullanmasının mümkün olduğunun bildirildiği, bildirimde
olarak tanımlanabilir. Belirli süreli iş sözleşmelerinde veya ayrıca toplu kullanmadığı taktirde günde 4 saat çalışacağının
belirsiz olmakla beraber peşin ücret ödenmek suretiyle fesih belirtildiği, davacının da iş sözleşmesinin feshinin yasaya, işyeri
durumunda ya da sözleşmenin işçi tarafından haklı nedenle uygulamasına aykırı olduğu ve toplu izinle ilgili yazılı ya da sözlü
feshinde iş arama izni uygulanmaz zira bu hak süreli fesih bir talebinin bulunmadığını belirterek itirazda bulunduğu, iş
beyanının bildirim süresine özgü bir hükmü olarak ancak arama izninin kullanılması gerektiğine ilişkin hatırlatma amaçlı
bildirim süresinin uygulanmaya başlaması şartıyla doğar yapılan ikinci ihtara yönelik olarak da daha önceki yazılı itirazını
(Mollamahmutoğlu, H./ Astarlı, M. / Baysal, U.: İş Hukuku, 4. tekrarladığını, fesih işleminin hukuki olarak geçerli olmadığını
Baskı, Ankara 2020, s. 289). ileri sürdüğü anlaşılmıştır.

15. Bildirim öneli içinde işveren iş arama iznini kullandırmak 22. Davacının iş arama iznini kullanmadığı ihbar süresince davalı
zorundadır, işverenin bu yükümlülüğünü azaltacak ya işyerinde tam gün mesai ile çalıştığı ise sabittir.
da ortadan kaldıracak sözleşme hükümleri geçersizdir. 23. Gerçekten de İş Kanunu’ndaki amir hükme göre iş arama
İş Kanunu'nda belirlenen iki saatlik süre de asgari nitelik izninden yararlanma işçinin isteği koşuluna bağlı tutulmamıştır.
arz etmekte olup işveren tarafından arttırılabileceği gibi Talep bulunmasa da işçiye iş arama izni verilmesi zorunlu olup
sözleşme ile iş arama süresinin daha uzun bir süre olarak işveren bu konuda bir taktir hakkına sahip değildir. Somut
kararlaştırılabilmesi mümkündür. olayda olduğu gibi davalı işveren tarafından iş arama izninin
kullanılması için yapılan bildirimler de işvereni bu yükümlülükten

Aralık 2021 15